Ostropest plamisty: na co pomaga? Właściwości i zastosowanie
Ostropest plamisty (Silybum marianum) to podobna do ostu roślina, znana od czasów starożytnych jako środek wspierający wątrobę. Swoje właściwości zawdzięcza sylimarynie, która wspomaga regenerację komórek wątroby (hepatocytów). Sylimaryna jest też silnym przeciwutleniaczem.
Ostropest możesz przyjmować w różnych formach: w postaci zmielonych owoców, naparów, kapsułek, oleju lub kropli. Pozwala to łatwo wybrać sposób suplementacji, który będzie najlepiej odpowiadać Twoim potrzebom i preferencjom.
Spis treści:
- Co to jest ostropest plamisty?
- Na co pomaga ostropest plamisty?
- Czy ostropest ma skutki uboczne?
- Jak stosować ostropest plamisty?
Sprawdź inne składniki suplementów:
- Omega-3: na co pomaga? Jak wybrać najlepszy suplement
- Czarny bez: właściwości, działanie i przeciwskazania
- Jaki jest najmocniejszy kolagen na stawy: czy typ ma znaczenie?
Co to jest ostropest plamisty?
Ostropest plamisty (łac. Silybum marianum) to roślina z rodziny astrowatych, pochodząca z regionu Morza Śródziemnego. Nazwa rośliny nawiązuje do charakterystycznych białych plam na liściach.
Hepactum™ FORTE z rabatem do 33%!
CIEKAWOSTKA: Legenda głosi, że drugi człon nazwy ostropestu: marianum nawiązuje do mleka Matki Boskiej. Na skutek dekretu Heroda, który nakazywał zgładzenie wszystkich dzieci poniżej 4. roku życia, Matka Boska wraz z małym Jezusem ukryła się w połaciach ostropestu. W trakcie karmienia Jezusa mleko wyciekło i zrosiło okoliczne rośliny ostropestu, tworząc na nich charakterystyczne białe plamy. Inna wersja tej legendy przedstawia, że do kontaktu ostropestu z mlekiem Matki Boskiej doszło podczas karmienia Dzieciątka Jezus w szopie betlejemskiej.
Ostropest był stosowany już od czasów starożytnych, szczególnie w problemach z wątrobą i jako środek poprawiający trawienie. Stosowano go również jako substancję neutralizującą ukąszenia jadowitych zwierząt. W dawnej medycynie ludowej przyjmowano go po zatruciu grzybami. Obecnie ostropest coraz częściej znajduje zastosowanie w suplementach diety, naparach i herbatkach, olejach stosowanych do nawilżenia skóry oraz w kuchni – na przykład jako dodatek do sałatek.
Sylimaryna: na co pomaga?
Ostropest zawiera kompleks związków chemicznych nazywany sylimaryną, zawierający takie substancje jak: sylibinina, izosylibinina, sylikrystyna oraz sylidianina. Związki te są flawonolignanami, pochodnymi flawonoidów. Wśród nich najwięcej (około 50-60%) jest tej pierwszej, czyli sylibininy. Wykazuje ona również największą aktywność biologiczną spośród tych substancji.
Sylimaryna jest najczęściej stosowanym produktem pochodzenia roślinnego wykorzystywanym w celu wsparcia wątroby. Ma silne właściwości przeciwutleniające, dzięki czemu neutralizuje szkodliwe wolne rodniki, które powstają w wątrobie na skutek metabolizmu toksycznych substancji. Dodatkowo związki zawarte w sylimarynie chronią wątrobę przed zwłóknieniem.
Na co pomaga ostropest plamisty?
Ostropest plamisty wspomaga zdrowie wątroby na wielu płaszczyznach, głównie dzięki sylimarynie obecnej w jego owocach i łupinach nasiennych.
Ze względu na swoje właściwości zdrowotne sylimaryna została zaklasyfikowana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w latach 70. XX wieku jako oficjalny specyfik o właściwościach ochronnych dla wątroby.
Ostropest na wątrobę
Ostropest dzięki zawartej w nim sylimarynie, wspomaga regenerację komórek wątroby (hepatocytów) i wzmacnia ich błony komórkowe. Pomaga to skuteczniej hamować przedostawanie się szkodliwych substancji do ich wnętrza.
Badanie z 2013 roku przeprowadzone na 72 pacjentach z niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby (NAFLD) wykazało, że przyjmowanie wyciągu z sylimaryny podczas stosowania kontrolowanej diety znacznie poprawiło stan wątroby. Poziomy ALT i AST, enzymów wskazujących na uszkodzenie wątroby, spadły do zdrowszego zakresu.
Badania nad działaniem i zastosowaniem sylimaryny obejmują też modele uszkodzeń wątroby wywołane przez alkohol. Obecne dane sugerują, że sylimaryna może pomagać w łagodzeniu uszkodzeń tego organu u pacjentów z alkoholową marskością wątroby.
Najnowsze obserwacje wskazują również, że sylimaryna wykazuje skuteczne wsparcie przeciwwirusowe u pacjentów z wirusowym zapaleniem wątroby typu C (HCV).
Działanie antyoksydacyjnie
Sylimaryna z ostropestu działa jak silny przeciwutleniacz, który neutralizuje wolne rodniki osłabiające komórki organizmu. Wzmacnia również naturalne mechanizmy obronne wątroby.
Pomaga organizmowi zwalczać stres oksydacyjny na kilka sposobów:
- Neutralizuje wolne rodniki – bezpośrednio usuwa szkodliwe cząsteczki, które mogą uszkadzać komórki.
- Zapobiega ich powstawaniu — blokuje niektóre enzymy wytwarzające wolne rodniki i chroni struktury mitochondriów przed uszkodzeniami związanymi ze stresem oksydacyjnym.
- Wzmacnia naturalną ochronę antyoksydacyjną — aktywuje enzymy ochronne o działaniu przeciwutleniającym, które pomagają utrzymać równowagę w komórkach. Dodatkowo zwiększa wytwarzanie glutationu, cząsteczki i silnym potencjalne przeciwutleniającym.
- Zwiększa odporność na stres oksydacyjny — uruchamia geny ochronne, które odpowiadają za wytwarzanie białek ochronnych, wspierających ochronę komórek w warunkach stresowych.
Sprawdź też: Czym są antyoksydanty? Przykłady w diecie
Wspomaga metabolizm tłuszczów
Badania wykazały, że sylimaryna zmniejsza stłuszczenie wątroby, co jest szczególnie ważne u osób cierpiących na niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD).
Antyoksydacyjne właściwości sylimaryny mogą łagodzić stan zapalny wątroby, obniżać poziom enzymów wątrobowych we krwi oraz zmniejszyć odkładanie się tłuszczu u pacjentów z NAFLD. Sylimaryna w połączeniu ze zrównoważoną dietą oraz aktywnością fizyczną może mieć pozytywny wpływ na funkcjonowanie wątroby.
Może Cię zainteresować: Jak obniżyć cholesterol całkowity? Poznaj skuteczne sposoby
Czy ostropest ma skutki uboczne?
Ostropest jest bezpiecznym składnikiem, który wykazuje bardzo niewiele działań niepożądanych. Brakuje jednak badań na temat wpływu ostropestu na kobiety w ciąży oraz małe dzieci, w związku z tym przed rozpoczęciem ewentualnej suplementacji należy skonsultować się z lekarzem.
Również osoby z cukrzycą powinny stosować ostropest ostrożnie, ponieważ może obniżać poziom cukru we krwi.
Ostropest może też wywoływać reakcje alergiczne, zwłaszcza u osób uczulonych na rośliny astrowate (stokrotki, nagietki, chryzantemy).
Hepactum™ FORTE z rabatem do 33%!
Jak stosować ostropest plamisty? Podsumowanie
Jeżeli zależy Ci na wsparciu pracy wątroby i ogólnej kondycji organizmu, ostropest plamisty to doskonały wybór. Jego dobroczynne właściwości znane z medycyny ludowej, znajdują potwierdzenie w badaniach naukowych. Kluczową dla zdrowia substancją zawartą w ostropeście jest sylimaryna, pochodząca z nasion i owoców tej rośliny.
Ostropest plamisty:
- Chroni i regeneruje komórki wątroby, dzięki czemu są bardziej odporne na działanie toksycznych substancji, zapobiega również zwłóknieniu wątroby.
- Ma silne właściwości antyoksydacyjne, które wzmacniają mechanizmy obronne organizmu i pomagają niwelować niszczycielskie wolne rodniki.
- Pozytywnie wpływa na gospodarkę cukrową i tłuszczową, ponieważ wspiera naturalne funkcje metaboliczne wątroby i ochrania komórki β w trzustce, które odpowiadają za produkcję insuliny.
FAQ
Ostropest plamisty wspiera wątrobę, pomagając w jej regeneracji i ochronie przed toksynami. Działa przeciwzapalnie, antyoksydacyjnie i wspomaga metabolizm cukrów i tłuszczów.
Ostropestu plamistego powinny unikać osoby ze stwierdzoną alergią na rośliny z rodzaju astrowatych. Nie istnieje również dostateczna liczba badań na temat wpływu ostropestu na dzieci poniżej 12. roku życia, kobiety w ciąży i karmiące piersią. W razie wątpliwości skonsultuj się ze swoim lekarzem prowadzącym.
Tak, ostropest plamisty można przyjmować codziennie jako uzupełnienie zróżnicowanej i zdrowej diety. Najlepsze rezultaty można uzyskać zażywając go wraz z posiłkiem, regularnie przez okres kilku miesięcy.
Źródła
1. Vargas-Mendoza N, Madrigal-Santillán E, Morales-González A, Esquivel-Soto J, et al.: Hepatoprotective effect of silymarin. Dostęp online
2. Nikiel A., Caputa J, Ramos P., et al.: Badanie wpływu promieniowania UV na właściwości antyoksydacyjne ekstraktów z ostropestu plamistego – badania z zastosowaniem spektroskopii EPR. Dostep online
3. Nurzyńska-Wierdak, Dyduch J., Sawicka A., et al.: Ostropest plamisty (Silybum marianum [L.] Gaertn.) – fitochemia i efekty terapeutyczne. Dostęp online
4. Cacciapuoti F., Scognamiglio A., Palumbo R., et al.: Silymarin in non alcoholic fatty liver disease. Dostęp online
5. Fallah Huseini H., Larijani B., Heshmat L., et al.: The Efficacy of Silybum marianum (L.) Gaertn. (Silymarin) in the Treatment of Type II Diabetes: A Randomized, Double-blind, Placebo-controlled, Clinical Trial. Dostęp online
6. Soleimani V., Sadat Delghandi P., Adel Moallem S., et al.: Safety and toxicity of silymarin, the major constituent of milk thistle extract: An updated review. Dostęp online
7. Surai PF. Silymarin as a Natural Antioxidant: An Overview of the Current Evidence and Perspectives. Dostep online
8. Kołota A., Głąbska D.: Dietary Intake of Milk Thistle Seeds as a Source of Silymarin and Its Influence on the Lipid Parameters in Nonalcoholic Fatty Liver Disease Patients. Dostęp online
Marta Traczyk Autor
Monika Sidorczuk Konsultacja Merytoryczna
