Odbierz DARMOWY pakiet na odporność! Dla wszystkich zamówień powyżej 300 zł.

Jak poprawić pamięć i koncentrację po 40. roku życia?

Opublikowano: 07.2023
Odsłony: 45646

🛒 Sprawdź w sklepie: Memorex: Wspomaga Twój mózg i pamięć!

Problemy z pamięcią zdarzają się w każdym wieku. Kto nigdy nie zapomniał, gdzie zostawił klucze, okulary czy portfel? Jednak proces pogarszania pamięci przybiera na sile już po 40. roku życia – aby stać się naprawdę dużym problemem około siedemdziesiątki.

Dobra wiadomość brzmi: neurony mogą się regenerować nawet w zaawansowanym wieku. A Ty możesz im w tym pomóc – za pomocą odpowiedniej diety, ćwiczeń umysłu i – uwaga – odpowiednio dobranych ćwiczeń fizycznych. Wszak najwięksi artyści w dziejach jak Michał Anioł, czy Claude Monet stworzyli swoje najsłynniejsze dzieła po siedemdziesiątce.

Jak poprawić pamięć?

W tym artykule podpowiemy Ci, jak utrzymać mózg w świetnej kondycji przez długie lata.

Spis treści:

Może Cię zainteresować:

Problemy z pamięcią

Problemy z pamięcią
Problemy z pamięcią i koncentrację mogą nasilać się po 40. roku życia.

Okazjonalne problemy z pamięcią – takie jak zapomnienie imienia nowopoznanej osoby, czy zgubienie kluczy – zdarzają się każdemu. Kłopoty ze skupieniem i szybkim myśleniem mogą nasilać się, jeśli doświadczasz przemęczenia i przebodźcowania – co we współczesnym świecie staje się raczej normą, niż wyjątkiem.

Ponadto, funkcje poznawcze mózgu mogą zacząć słabnąć po 40. roku życia. Być może zauważasz, że woniej niż kiedyś przyswajasz wiedzę, a kojarzenie faktów zajmuje Ci więcej czasu, niż przedtem?

Jest to normalny, fizjologiczny proces. Jednak z pomocą właściwej diety, ćwiczeń pamięci i właściwie ukierunkowanej troski o swój organizm – możesz znacznie poprawić swoje zdolności pamięci i koncentracji i utrzymać mózg w dobrej kondycji do późnej starości.

Baner Memorex Baner Memorex

Co postarza Twój mózg?

Wiele nawyków może przyczyniać się do złego stanu zdrowia mózgu. Wybraliśmy 4 kluczowe obszary, które mają najgorszy wpływ na funkcje poznawcze mózgu, oraz na pamięć i koncentrację.

  • Przewlekły stres – badanie przeprowadzone na Uniwersytecie Wisconsin na 1 000 osobach w wieku około 58 lat wykazało, że każde stresujące wydarzenie, przekładało się u nich na gorsze wyniki w testach sprawności umysłowej.
  • Używki – destrukcyjnie na mózg działają papierosy, alkohol i wieloletnie spożycie marihuany.
  • Zła dieta – źle skomponowana sprzyja stanom zapalnym i zaburzeniom miażdżycowym, może także przyspieszać demencję.
  • Brak ruchu – umiarkowana aktywność fizyczna, dostosowana do wieku i stanu zdrowia, poprawia ukrwienie i zaopatrzenie układu nerwowego w tlen.

Jest też dobra strona tej sytuacji: na dużą część powyższych nawyków masz wpływ i możesz wykluczyć je ze swojego życia – a tym samym wesprzeć swój mózg.

Agnieszka Ślusarska-Staniszewska, dietetyk kliniczny, psychodietetyk
Badanie, które objęło ogromną grupę, bo aż 36 000 osób, pokazało, że regularne picie już niewielkich ilości alkoholu ma dla mózgu podobne konsekwencje, jak starzenie się organizmu. Udowodniono, że 50-latek pijący średnio dwa piwa dziennie ma mózg nawet o 10 lat starszy niż niepijący rówieśnicy.
Agnieszka Ślusarska-Staniszewska, dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Jak poprawić pamięć?

Jak wynika z badań, dobre rezultaty we wsparciu pamięci i koncentracji dają: regularny i zrównoważony wysiłek fizyczny (przynajmniej 15 minut każdego dnia), trening pamięci (aplikacje trenujące pamięć, krzyżówki) i odpowiednio dobrane suplementy diety (kwasy omega-3, kurkumina, cholina).  

Choć nie ma stuprocentowej gwarancji, że poniższe metody zadziałają na każdego – istnieje spore, poparte badaniami naukowymi prawdopodobieństwo, że wprowadzenie ich do codziennej rutyny, może wyostrzyć Twoją pamięć i koncentrację a także wspomóc zdolności poznawcze.

Co możesz zrobić, żeby wesprzeć swój mózg?

Sprawdź: Suplement diety z choliną na pamięć i koncentrację

#1 Każdego dnia zaplanuj niewielką aktywność fizyczną

Starsza para uprawia nordic walking
Codzienne ćwiczenia pomogą Ci dotlenić mózg i wesprzeć jego funkcjonowanie.

Utrzymanie ciała w ruchu pomaga krwi lepiej krążyć i dotleniać każdą komórkę Twojego ciała – w tym również mózg. Badania wykazały, że regularne ćwiczenia fizyczne korzystnie wpływają na neurogenezę i mogą pomóc poprawić pamięć i koncentrację u ludzi w każdym wieku – zarówno dzieci, jak i dorosłych i seniorów.

Jeśli nie przepadasz za żadną konkretną dziedziną sportu, a przebiegnięcie maratonu nie jest Twoim marzeniem – nie martw się. Najważniejsze, żeby aktywność była regularna, nie musi być bardzo intensywna. 10 minut ćwiczeń rozciągających o poranku, codzienny spacer po pobliskim parku, czy wypielenie grządek na działce wystarczy, aby poprawić aktywność mózgu.

BADANIE: W badaniu opublikowanym w 2013 roku wzięło udział 144 uczestników w wieku od 19 do 93 lat. Jedna część badanych wykonywała umiarkowanie intensywne ćwiczenia na rowerku stacjonarnym przez 15 minut, podczas gdy druga grupa nie była aktywna fizycznie. Następnie obie grupy wykonywały testy pamięci roboczej oraz testy badające doświadczenia afektywne (negatywne bądź pozytywne emocje).

WYNIK: Badane osoby, które wykonywały ćwiczenia fizyczne szybciej rozwiązywały testy mierzące pamięć roboczą i miały w nich lepsze wyniki, w porównaniu do grupy kontrolnej. Doświadczały również bardziej pozytywnych emocji w stosunku do grupy, która nie wykonywała żadnych ćwiczeń. Wyniki badania sugerują, że ćwiczenia fizyczne mogą przynosić korzyści zarówno jeśli chodzi o wydajność poznawczą mózgu, jak i polepszenie nastroju.

Sprawdź też: Dieta DASH: Zasady, przepisy, jadłospis. Dla kogo jest dobra? 

#2 Regularnie wykonuj ćwiczenia na pamięć i koncentrację

Ćwiczenia na pamięć i koncentrację
Rozwiązywanie krzyżówek to doskonały sposób na codzienny trening pamięci.  

Badania wykazały, że regularny trening pamięci może poprawić koncentrację i zdolności poznawcze mózgu, a nawet zmniejszyć ryzyko wystąpienia demencji w późniejszym wieku.

Dlatego warto poświęcić chociaż 15 minut dziennie na rozwiązywanie krzyżówek, rebusów lub sudoku, urządzić ze znajomymi piątkowy wieczór z kalamburami lub zainstalować w telefonie aplikację, która trenuje pamięć.

#3 Zadbaj o dietę, dobrą dla mózgu

Dieta na pamięć i koncentrację
Dieta śródziemnomorska jest polecana osobom, które chcą wesprzeć pamięć i koncentrację.

Badania sugerują, że to co jesz może wpływać na zdolności poznawcze Twojego mózgu. Dlatego unikaj przetworzonej żywności – w szczególności tej z dodatkiem cukru – oraz produktów alkoholowych (nawet tych niskoprocentowych).

Wybieraj za to żywność bogatą w kwasy omega-3 (z których w dużej mierze składa się mózg), świeże owoce i warzywa, ryby, orzechy i jagody. Dobry pomysłem jest też wypróbowanie diety śródziemnomorskiej – która zawiera większość z nich.

Agnieszka Ślusarska-Staniszewska, dietetyk kliniczny, psychodietetyk
Dieta śródziemnomorska to jeden z najzdrowszych na świecie modeli żywieniowych. Bazuje ona głównie na pokarmach roślinnych z dodatkiem ryb i owoców morza – natomiast ogranicza spożycie mięsa (w szczególności czerwonego). Główne źródło tłuszczu w diecie śródziemnomorskiej stanowi oliwa z oliwek.
Agnieszka Ślusarska-Staniszewska, dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Co jest dobre na pamięć i koncentrację? Domowe sposoby

Owoce, warzywa, tłuste morskie ryby, orzechy i jagody – to prawdziwy koktajl energetyczny dla Twojego mózgu. Opierając się na najnowszych badaniach naukowych wybrałam dla Ciebie 7 składników, które najlepiej odżywią Twój mózg.

#1 Tłuste morskie ryby

Dieta na pamięć i koncentrację
Ryby to doskonałe źródło ważnych dla mózgu kwasów omega-3.

Twój mózg w 60% składa się z kwasów Omega-3. Dobroczynne kwasy są dla mózgu jak paliwo – wpływają na utrzymanie sprawności umysłowej i funkcji kognitywnych, również u osób w podeszłym wieku. Szczególnie ważne dla prawidłowego funkcjonowania mózgu są dwie omegi: kwasy EPA i DHA – których najlepszym znanym źródłem są tłuste morskie ryby.

Agnieszka Ślusarska-Staniszewska, dietetyk kliniczny, psychodietetyk
Jak wynika z badań, osoby z niższym poziomem DHA (omega-3) uzyskiwały gorsze wyniki w testach wzrokowych pamięci oraz testach funkcji poznawczych i wykonawczych, takich jak rozwiązywanie problemu, wykonywanie kilku zadań jednocześnie, czy myślenie abstrakcyjne.
Agnieszka Ślusarska-Staniszewska, dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Mózg używa kwasów omega-3 do budowy nowych neuronów – dlatego omegi są tak ważne dla procesu uczenia się i zapamiętywania nowych informacji. Ponadto niektóre badania sugerują, że regularne spożycie bogatych w omegi ryb opóźnia procesy starzenia mózgu i może być skorelowane z rzadszym występowaniem demencji i choroby Alzheimera.

Niektóre badania wskazują także na skuteczność stosowania kwasów omega-3 (szczególnie EPA) w łagodzeniu objawów depresji – jednak ta zależność nie została jeszcze do końca wyjaśniona i wymaga dalszych testów.

CIEKAWOSTKA: Oprócz cennych omeg ryby morskie zawierają także jod – który jest niezbędny do prawidłowego działania układu nerwowego.

Zobacz: Kwasy Omega-3 z norweskiego łososia

#2 Jagody

Dieta na pamięć i koncentrację
Jagody zawdzięczają swój niebieski kolor antocyjanom – które mają działanie przeciwzapalne.

Jagody nie bez powodu zyskały w ostatnim czasie miano superżywności. Te niewielkie owoce to istna kopalnia składników cennych dla organizmu – w tym również dla zdrowia mózgu. A wszystko dzięki grupie barwników, którym jagody zawdzięczają swoją intensywnie niebieską barwę – antocyjanom.

Antocyjany to przeciwutleniacze, które przeciwdziałają stresowi oksydacyjnemu i stanom zapalnym (które mogą nasilać procesy starzenia się mózgu). Związki te wykazują również działanie neuroprotekcyjne. Niektóre badania sugerują, że jagody wpływają pozytywnie na pamięć i funkcje poznawcze mózgu.

#3 Kurkuma

Dieta na pamięć i koncentrację
Kurkuma to nie tylko smaczna przyprawa, ale też cenny składnik dla zdrowia mózgu.

Dla zdrowia mózgu ważny jest aktywny składnik kurkumy – czyli kurkumina. Jest to silny przeciwutleniacz o właściwościach przeciwzapalnych. Badania wykazały, że kurkumina z łatwością przekracza barierę krew-mózg – dzięki czemu może szybko przynieść korzyści jego komórkom.

Kurkumina wpływa pozytywnie na poziom neurotroficznego czynnika pochodzenia mózgowego (BDNF) – który wspomaga wzrost nowych neuronów (neurogenezę). Dzięki temu może pomóc opóźniać efekty starzenia mózgu oraz wesprzeć pracę układu nerwowego.

Warto pamiętać, że w większości badań stosuje się wysoce stężone porcje kurkuminy – trudne do osiągnięcia, jeśli używasz tylko przyprawy. Aby mieć pewność, że przyjmujesz dokładnie tyle kurkuminy, ile potrzebujesz – możesz sięgnąć po wysokiej jakości suplement diety.

CIEKAWOSTKA: Zawarta w czarnym pieprzu piperyna zwiększa przyswajalność witamin, minerałów, przeciwutleniaczy i aminokwasów. Dlatego warto wzbogacić smak potraw o tę popularną przyprawę.

Sprawdź: Curcumin C3 Complex® na wsparcie pamięci

#4 Brokuły

Dieta na pamięć i koncentrację
Brokuły najlepiej przyrządzać na parze – aby nie traciły cennych składników odżywczych.

Brokuły są źródłem kilku składników ważnych dla sprawnego funkcjonowania mózgu. Najważniejsze z nich to: witamina K i cholina. Najnowsze badania wykazują wpływ witaminy K na wydajność funkcji poznawczych mózgu. Dobra wiadomość jest taka, że wystarczy jedna porcja brokułów, aby zaspokoić dzienne zapotrzebowanie organizmu na tę cenną witaminę.

Cholina to związek niezbędny do produkcji acetylocholiny – neuroprzekaźnika, który odpowiada za zapamiętywanie nowych informacji. Jak wynika z badań, wyższe spożycie choliny było skorelowane z lepszą pamięcią i zdolnościami poznawczymi mózgu.

Wiele osób nie dostarcza sobie z dietą tego cennego związku. W celu zwiększenia jego poziomu oprócz brokułów możesz sięgnąć po żółtka jajek, kalafior, orzechy, mleko, groszek lub kapustę. Możesz także sięgnąć po wysokiej jakości suplementację.

#5 Jajka

Dieta na pamięć i koncentrację
Żółtko jajka zawiera cholinę i łatwo przyswajalne witaminy z grupy B.

Jajka są źródłem wspomnianej wcześniej choliny, a także witamin z grupy B (szczególnie B6 i B12) oraz kwasu foliowego (witaminy B9).

Witaminy z grupy B są szczególnie ważne dla mózgu: kwas foliowy może pomóc zminimalizować starzenie mózgu, witamina B12 bierze udział w syntetyzowaniu ważnych dla mózgu substancji chemicznych i regulacji poziomu cukru w mózgu. Dzięki temu pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego i utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych.

#6 Orzechy

Dieta na pamięć i koncentrację
Orzechy pozytywnie wpływają na neurogenezę i działają ochronnie na mózg.

Orzechy są źródłem szeregu substancji, które mogą mieć wpływ na lepsze funkcjonowanie mózgu. Zawierają zdrowe tłuszcze, antyoksydanty i witaminę E – która jest polecana osobom, które chcą wesprzeć pamięć i koncentrację.

Wszystkie orzechy mają pozytywny wpływ na neurogenezę, orzechy laskowe działają ochronnie na mózg – niektóre badania wykazują nawet, że mogą odwracać zanik mózgu. Z kolei orzechy włoskie zawierają kwas ALA – czyli jeden z kwasów omega-3 niezwykle cenny dla sprawnego funkcjonowania mózgu.

#7 Gorzka czekolada

Dieta na pamięć i koncentrację
Najlepsza dla zdrowia mózgu jest gorzka czekolada, która zawiera minimum 70% kakao.

Gorzka czekolada i kakao zawierają flawonoidy, antyoksydanty i kofeinę – czyli składniki ważne dla utrzymaniu umysłu w dobrej kondycji. Ale uwaga: warto wybrać czekoladę, która zawiera minimum 70% kakao. Czekolady mleczne z zawartością kakao na poziomie 10-50% zawierają tylko niewielkie ilości substancji ważnych dla zdrowia mózgu.

BADANIE: W opublikowanym w 2016 roku badaniu naukowcy chcieli przetestować, jak czekolada wpływa na funkcje poznawcze mózgu. W tym celu poddano testom 968 osób w wieku 23-98 lat.

WYNIK: Nawykowe spożycie czekolady było związane z większą wydajnością poznawczą, mierzoną za pomocą szeregu testów neuropsychologicznych. Częstsze spożycie czekolady było związane z lepszą pamięcią, organizacją wzrokowo-przestrzenną, lepszą pamięcią roboczą i abstrakcyjnym myśleniem.

MemoreX® (2+1 GRATIS!)

Miesiąc suplementacji GRATIS!

-60%
memorex

279,00 zł 419,40 zł -33%

Najniższa cena z okresu 30 dni przed promocją: 419,40 zł

Pół roku suplementacji GRATIS!

-61%
memorex

989,00 zł 2516,40 zł -61%

Najniższa cena z okresu 30 dni przed promocją: 2516,40 zł

Jak wybrać najlepsze suplementy na pamięć i koncentrację?

Najlepsze składniki na pamięć i koncentrację powinny pochodzić z Twojej diety – tłustych morskich ryb, warzyw, owoców, orzechów i jajek. Jeśli z jakiegoś powodu nie możesz przyjmować któregoś z powyższych składników, warto zdecydować się na suplementację wysokiej jakości. Co to oznacza w praktyce:

  • Wybierz suplement, który podaje na opakowaniu ilość danego składnika w dziennej  porcji, który pokryje Twoje dobowe zapotrzebowanie na ten składnik. Dla przykładu dzienne zapotrzebowanie na kwasy DHA + EPA w diecie wynosi co najmniej 250 mg – i tyle kwasów powinien zawierać wysokiej jakości suplement diety.
  • Zwróć uwagę na pochodzenie surowca – zobacz, z jakich ryb pochodzi olej (jeśli decydujesz się na suplement diety z kwasami omega-3), sprawdź, czy składniki suplementu pozyskane zostały w zgodzie ze środowiskiem naturalnym (zwróć uwagę na certyfikaty jakości).
  • Zobacz, czy skład suplementu diety został potwierdzony przez niezależne laboratorium badawcze – dzięki temu zyskasz pewność, że dostajesz dokładnie taki produkt, za jako płacisz.

Poza tym w kontekście suplementów diety na pamięć i koncentrację warto pamiętać o właściwej kombinacji składników. Przykładowo dodatek ekstraktu z czarnego pieprzu (piperyna) znacznie zwiększa przyswajalność innych składników suplementu (np. przyswajalność kurkuminy dzięki obecności piperyny rośnie o 2 000%).

Podsumowanie: Jak utrzymać dobrą pamięć i koncentrację do późnej starości?

Jak często bywa w kwestiach zdrowotnych – pewna i stuprocentowa recepta na świetną pamięć nie istnieje. Jest jednak kilka nawyków, które możesz wprowadzić do swojej codziennej rutyny, aby wspomóc zarówno pamięć, jak i koncentrację oraz funkcje poznawcze mózgu.

  • Problemy z pamięcią i koncentracją często są związane z przewlekłym stresem, niedoborem snu i przebodźcowaniem mózgu (np. za dużą ilością informacji z mediów społecznościowych). Funkcje poznawcze mózgu mogą też słabnąć wraz z wiekiem – poczynając od 40. roku życia.
  • Mózg potrzebuje ćwiczeń – podobnie jak ciało. Dlatego, aby wspomóc zdolności poznawcze zapewnij mu codzienną dawkę „ruchu”. Rozwiązuj krzyżówki, graj w szachy, stosuj aplikacje ćwiczące pamięć. Nie zapomnij też o codziennej porcji ruchu na świeżym powietrzu, aby dotlenić „szare komórki”.
  • Jeśli chcesz wspomóc pamięć i koncentrację, wprowadź do diety produkty bogate w antyoksydanty, witaminy z grupy B, kwasy omega-3 (szczególnie EPA i DHA), cholinę oraz kurkuminę.

Dziękuję za przeczytanie mojego artykułu! Więcej ciekawostek o zdrowym trybie życia znajdziesz na blogu: Natural.pl.

FAQ

Tak, alkohol źle wpływa zarówno na pamięć roboczą (gdy zapominasz po co idziesz do drugiego pokoju), jak i pamięć długotrwałą. Chodzi zarówno o regularnie spożywane niewielkie ilości alkoholu, jak i duże ilości spożywane raz na jakiś czas.

Warto regularnie (wystarczy 15 minut każdego dnia) rozwiązywać krzyżówki, czytać, rozwiązywać zadania na specjalnej aplikacji na komórkę, która ćwiczy pamięć. Dobrze sprawdzą się także gry towarzyskie (kalambury) i logiczne (szachy, scrabble). Bardzo dobrze na aktywność mózgu działają także regularne kontakty towarzyskie.

Najwięcej kwasów omega-3 (EPA i DHA) zawierają tłuste ryby morskie (łosoś, makrela, śledź). Popularne na polskich stołach ryby słodkowodne, oraz ryby morskie takie jak panga, dorsz czy flądra zawierają stosunkowo małe ilości tych kwasów.

Aby poprawić sprawność intelektualną codziennie zaplanuj sobie niewielką aktywność fizyczną, wysypiaj się, stosuj ćwiczenia na pamięć i koncentrację i włącz do diety źródła kwasów omega-3 (tłuste morskie ryby, siemię lniane).

Problemy z pamięcią u osób młodych (20-40 lat) są najczęściej związane z upośledzeniem procesu zapamiętywania. Może to mieć podłoże chorobowe (stany lękowe, zaburzenia snu, depresja) lub wynikać z braku profilaktyki: zbyt częstego spożywania alkoholu, niewłaściwej diety lub zbyt małej ilości ruchu.

Agata Jach

Autor

Redaktorka Natural.pl. W tekstach podejmuję tematy związane ze zdrowiem i biologią człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem zbilansowanego i zdrowego odżywiania. Opieram się tylko na wiarygodnych, potwierdzonych i aktualnych źródłach, takich jak: PubMed, Frontiers in Phisiology, czy Oxford Academic, oraz wiedzy ekspertów. Wszystko po to, aby pomóc Ci podjąć świadome decyzje dotyczące Twojego zdrowia.

Marzena Kucia

Konsultacja Merytoryczna

Doktor nauk biologicznych – absolwentka SGGW i Uniwersytetu Poczdamskiego. Beneficjentka grantu przyznawanego młodym naukowcom w ramach europejskiego projektu EARNEST (z ang.: Early Nutrition Programming). Prowadziła badania nad wpływem diety wysokobiałkowej na przebieg ciąży, laktacji i ekspresji genów u potomstwa w Research Institute for Farm Animal Biology pod Rostockiem. Pasjonatka epigenetyki i programowania żywieniowego.

Bibliografia

1. Lee J., Kim H.: Normal Aging Induces Changes in the Brain and Neurodegeneration Progress: Review of the Structural, Biochemical, Metabolic, Cellular, and Molecular Changes. Dostęp online.

2. Parnowski T.: Starzenie się a zdrowie psychiczne. Dostęp online.

3. Schliebs R., Arendt T.: The cholinergic system in aging and neuronal degeneration. Dostęp online.

4. Hasselmo M.: The Role of Acetylcholine in Learning and Memory. Dostęp online.

5. Solan M.: The worst habits for your brain. Dostęp online.

6. Yuan J., Liu X., Liu Ch., et al.: Is dietary choline intake related to dementia and Alzheimer’s disease risks? Results from the Framingham Heart Study. Dostęp online.

7. Hogan C., Mata J., Carstensen L.: Exercise Holds Immediate Benefits for Affect and Cognition in Younger and Older Adults. Dostęp online.

8. Baek S.: Role of exercise on the brain. Dostęp online.

9. Rebok W., Ball K., Guey L., et al.: Ten-Year Effects of the ACTIVE Cognitive Training Trial on Cognition and Everyday Functioning in Older Adults. Dostęp online.

10. Hardy J., Nelson R., Thomason M., et al.: Enhancing Cognitive Abilities with Comprehensive Training: A Large, Online, Randomized, Active-Controlled Trial. Dostęp online.

11. Liu X., Morris M., Dhana K., et al.: Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay (MIND) study: Rationale, design and baseline characteristics of a randomized control trial of the MIND diet on cognitive decline. Dostęp online.

12. Wysoczański T., Sokoła-Wysoczańska E., Pękala J., et al.: Omega-3 Fatty Acids and their Role in Central Nervous System – A Review. Dostęp online.

13. Rathod R., Kale A., Joshi S.: Novel insights into the effect of vitamin B₁₂ and omega-3 fatty acids on brain function. Dostęp online.

14. Tsurumaki N., Zhang S., Tomata Y., et al.: Fish consumption and risk of incident dementia in elderly Japanese: the Ohsaki cohort 2006 study. Dostęp online.

15. Melzer T., Manosso L., Yau S., et al.: In Pursuit of Healthy Aging: Effects of Nutrition on Brain Function. Dostęp online.

16. Miller M., Thangthaeng N., Poulose S., et al.: Role of fruits, nuts, and vegetables in maintaining cognitive health. Dostęp online.

17. Kalt W., Cassidy A., Howard L., et al.: Recent Research on the Health Benefits of Blueberries and Their Anthocyanins. Dostęp online.

18. Kelly E., Vyas P., Weber T.: Biochemical Properties and Neuroprotective Effects of Compounds in Various Species of Berries. Dostęp online.

19. Hein S., Whyte A., Wood E., et al.: Systematic Review of the Effects of Blueberry on Cognitive Performance as We Age. Dostęp online.

20. Reddy P., Manczak M., Yin X., et al.: Protective Effects of Indian Spice Curcumin Against Amyloid-β in Alzheimer’s Disease. Dostęp online.

21. Sarker M., Franks S.: Efficacy of curcumin for age-associated cognitive decline: a narrative review of preclinical and clinical studies. Dostęp online.

22. Soutif-Veillon A., Ferland G., Rolland Y., et al.: Increased dietary vitamin K intake is associated with less severe subjective memory complaint among older adults. Dostęp online.

23. Poly C., Massaro J., Seshadri S., et al.: The relation of dietary choline to cognitive performance and white-matter hyperintensity in the Framingham Offspring Cohort. Dostęp online.

24. Wiedeman A., Barr S., Green T., et al.: Dietary Choline Intake: Current State of Knowledge Across the Life Cycle. Dostęp online.

25. Enderami A., Zarghami M., Darvishi-Khezri H.: The effects and potential mechanisms of folic acid on cognitive function: a comprehensive review. Dostęp online.

26. Spinola S., De Vita M., Gilmour Ch., et al.: Effects of acute alcohol administration on working memory: a systematic review and meta-analysis. Dostęp online.

27. Daviet R., Aydogan G., Jagannathan K., Associations between alcohol consumption and gray and white matter volumes in the UK Biobank. Dostęp online.

28. Stepanow K., Liput M., Rola kwasu dokozaheksaenowego (DHA) w prawidłowym rozwoju i funkcjonowaniu mózgu oraz siatkówki. Dostęp online.

Najnowsze wpisy

Najczęściej oglądane po przeczytaniu tego artykułu:

Multivitamina+™
4,95

od 15,83  za miesiąc

POZNAJ SUPLEMENT
MemoreX®
5,00

od 139,80  za miesiąc

POZNAJ SUPLEMENT
OmegaMarine™
5,00

od 39,95  za miesiąc

POZNAJ SUPLEMENT

Zaufało nam ponad 3 000 000 Klientów*Publikowane opinie zostały zebrane przez serwis www.google.com i nie podlegały weryfikacji Natural Pharmaceuticals.

Darmowa dostawa od 299 zł Darmowa dostawa od 299 zł
30 dni na zwrot 30 dni na zwrot
Satysfakcja gwarantowana Satysfakcja gwarantowana
Bezpieczne płatności Bezpieczne płatności
15 Lat Natural Pharmaceuticals 1,5 miliona KLientów Członek GOED Krajowa Rada Suplementów i Odżywek Firma Przyjazna Klientowi Zdrowa Marka Roku Dziecięca Marka Roku Męska Marka Roku Firma z Sercem - UNICEF