Złota ryba ułożona z łusek

Kolagen rybi: jak wpływa na stawy? Właściwości i efekty stosowania

Opublikowano: 02.2023
Odsłony: 2172

Kolagen rybi cieszy się coraz większym zainteresowaniem zarówno wśród badaczy, jak i zwykłych użytkowników. Jednak kolagen kolagenowi nierówny. Sprawdź jaki jest najmocniejszy kolagen na stawy, a który warto wybrać na skórę, włosy czy paznokcie.

W kontekście kolagenu rybiego często mówi się o jego wysokiej biodostępności, bioaktywności i przyswajalności. Tylko co to dokładnie znaczy i jakie korzyści wynikają z tego dla Ciebie, jeśli szukasz najlepszego kolagenu na stawy?

Z tego artykułu dowiesz się:

Może Cię zainteresować:

Czym jest kolagen rybi?

Kolagen rybi (inaczej morski) pozyskuje się z rybich skór, łusek i ości. Jak każdy inny kolagen jest białkiem strukturalnym – co oznacza, że buduje macierz międzykomórkową tkanek, spaja je i zapewnia im trwałość, elastyczność i odporność na urazy.

Kolagen rybi ma podobną budowę do kolagenu ludzkiego i pełni zbliżone funkcje, w zależności od tego, w jakiej tkance się znajduje. Podobnie, jak kolagen wołowy, wieprzowy i drobiowy może być więc włączony do diety przez osoby, które chcą uzupełnić „białko młodości” – jak często nazywa się kolagen.

Łosoś norweski
Kolagen rybi pozyskuje się z rybich skór, łusek i ości.

Chcesz dowiedzieć się więcej o kolagenie? Zajrzyj do naszego artykułu: Kolagen: 28 typów, budowa, funkcje, źródła i suplementacja.

Kolagen rybi – co oznacza biodostępność i bioaktywność?

Właściwości kolagenu rybiego zależą od tego, z jakiej części ryby pochodzi, a także jakiej obróbce chemicznej został poddany. O tym przeczytasz zaraz. Na początek rozszyfruję dla Ciebie pojęcia, które często pojawiają się w kontekście kolagenu rybiego.

  • Kolagen rybi jest biodostępny – biodostępność określa jaka część substancji czynnej (np. z przyjętego suplementu diety) dostaje się do Twojego układu krążenia. Zwykle biodostępność substancji przyjmowanych doustnie jest niższa, niż tych wstrzykiwanych dożylnie (bo muszą przejść przez układ pokarmowy).
    ALE: zwróć uwagę z jakim kolagenem masz do czynienia. Kolagen hydrolizowany (rozbity na peptydy) wykazuje wysoką biodostępność – jednak nie jest to najlepszy wybór, jeśli szukasz kolagenu na stawy.
  • Kolagen rybi jest bioaktywny – bioaktywność określa, jak dany składnik wpływa na poszczególne funkcje Twojego organizmu. I znowu – bardzo ważne jest, aby zwrócić uwagę z jakim kolagenem masz do czynienia, bo sama bioaktywność niewiele mówi o tym, jak wpłynie on na Twój organizm.
  • Kolagen rybi jest bezpieczny –bezpieczeństwo kolagenu rybiego podnoszone jest często w porównaniu do kolagenu wołowego i zagrożenia wywołanego chorobą wściekłych krów (BSE). Pamiętaj jednak, że żywność zanim trafi na rynek, przechodzi restrykcyjne badania (również pod kątem obecności prionów BSE). Dlatego jest bardzo mała szansa, że zarazisz się BSE przez spożycie kolagenu wołowego.

PODSUMOWUJĄC: biodostępność, bioaktywność i bezpieczeństwo to pojęcia względne.

Pojawia się więc pytanie:

Jakie właściwości ma kolagen rybi?

Zależy to od dwóch głównych czynników: z jakiej części ryby pochodzi, oraz czy został poddany wcześniejszej obróbce enzymatycznej.

Kolagen rybi ze skór i łusek

To źródło kolagenu typu I, który stanowi aż 90% kolagenu obecnego w ludzkim ciele. Buduje skórę, kości, ścięgna i więzadła. Kolagen typu I z rybich skór i łusek stosowany jest najczęściej w celu poprawy wyglądu skóry, a także włosów i paznokci.

Zbliżenie na rybie łuski
Rybie skóry i łuski to źródło kolagenu typu I.

BADANIE: W 2016 roku naukowcy zbadali wpływ suplementacji peptydów kolagenu pochodzenia morskiego (pozyskanych z rybiej skóry) i roślinnych antyoksydantów (koenzym Q10 + ekstrakt ze skórki winogron + luteolina + selen) na właściwości skóry. Badano: nawilżenie, elastyczność, wydzielanie sebum i wiek biologiczny skóry.

WYNIK: Suplementacja znacznie poprawiła elastyczność skóry, produkcję sebum i markery ultradźwiękowe. Wniosek, jaki wynikał z badań: połączenie peptydów kolagenu morskiego z ukierunkowanymi na skórę antyoksydantami może być skutecznym i bezpiecznym sposobem na poprawę właściwości skóry.

Kolagen ze sproszkowanych rybich ości

To głównie kolagen typu II, który stanowi podstawowy budulec ludzkiej chrząstki stawowej. Jeśli szukasz najlepszego kolagenu na stawy – celuj w kolagen typu II. Kolagen z mączki kostnej może być dostępny w formie hydrolizatu (czyli rozdrobniony do postaci peptydów) lub kolagenu natywnego (który zawiera całe, nieuszkodzone cząsteczki kolagenu w formie potrójnej helisy).

Zbliżenie na chrząstkę szklistą
Kolagen typu II to podstawowy budulec ludzkiej chrząstki stawowej.

Forma cząsteczkowa kolagenu rybiego

Właściwości kolagenu różnią się także w zależności od tego, czy został wcześniej poddany obróbce enzymatycznej, czy nie.

Kolagen hydrolizowany

Czyli rozdrobniony do postaci peptydów za pomocą procesów chemicznych – ciepła i hydrolizacji kwasowej. Hydrolizat kolagenu nie ma już postaci włókien, ale pojedynczych peptydów – czyli „cegiełek”, które budują włókna kolagenowe.

Peptydy kolagenu
Kolagen hydrolizowany rozdrobniony jest do postaci peptydów.

Kolagen hydrolizowany znajduje szerokie zastosowanie przez swoją wysoką wchłanialność w jelicie cienkim (dzięki wcześniejszemu rozdrobnieniu). Badania pokazują, że peptydy kolagenowe mogą wpływać aktywująco na fibroblasty w skórze i przyspieszać syntezę kolagenu.

Hydrolizat kolagenu typu II wykorzystywany jest także jako środek stymulujący odbudowę chrząstki stawowej (ponieważ dostarcza peptydów, które budują chrząstkę). ALE: w przypadku wystąpienia chronicznego stanu zapalnego w chrząstce nie chroni jej przed dalszym zniszczeniem.

Kolagen natywny (niezdenaturowany)

To kolagen, który nie przeszedł obróbki enzymatycznej, która zredukowałaby wielkość jego cząsteczki. Ma postać potrójnej helisy – charakterystyczną dla włókien kolagenowych.

Najmocniejszy kolagen na stawy to kolagen natywny
Kolagen natywny nie przechodzi obróbki enzymatycznej, dzięki czemu ma charakterystyczną dla włókien kolagenowych postać potrójnej helisy.

Kolagen natywny typu II wspiera proces nazywany tolerancją doustną, który hamuje niszczenie chrząstki stawowej przez limfocyty Treg. Mówiąc obrazowo, kolagen natywny „trenuje” układ odpornościowy, aby nie niszczył kolagenu w chrząstce stawowej. Dzięki temu złagodzony zostaje stan zapalny, co wspiera naprawę chrząstki stawowej.

Możesz teraz pomyśleć: „No dobrze, ale dlaczego układ odpornościowy niszczy kolagen zawarty w chrząstce?”. Powodów może być wiele: nadmierny ucisk, uraz lub zużycie chrząstki. To właśnie stymuluje komórki układu odpornościowego do gromadzenia się w chrząstce, co w konsekwencji wywołuje stan zapalny i niszczenie komórek chrząstki (chondrocytów).

Jest to naturalny proces. Jednak u starszych osób każdy chondrocyt jest na wagę złota – ponieważ proces tworzenia nowych komórek odbywa się bardzo powoli. Dlatego właśnie tak ważne jest, aby przede wszystkim zahamować stan zapalny chrząstki – i nie dopuścić do jej dalszej degradacji.

BADANIE: W przeprowadzonym w 2016 roku badaniu, testowano wpływ natywnego kolagenu typu II na szybkość degradacji chrząstki stawowej. W grupie osób ze zdiagnozowaną chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego, które przez 3 miesiące przyjmowały natywny kolagen typu II, odnotowano znaczną poprawę w zakresie łagodzenia bólu – zarówno w spoczynku, jak i podczas chodzenia.

Kolagen rybi – który jest najmocniejszy na stawy?

Głównym białkiem strukturalnym budującym Twoją chrząstkę stawową jest kolagen typu II. Podobnie, jak inne typy kolagenu składa się z trzech łańcuchów aminokwasów, połączonych ze sobą w tak zwaną potrójną helisę.

Wyobraź sobie trzy elastyczne gumki, splecione ze sobą, aby stworzyć jedną supermocną gumkę – to właśnie potrójna helisa. Każdy łańcuch aminokwasów dzieli się na mniejsze odcinki – zwane peptydami.

Twoje ciało potrafi samodzielnie wytwarzać kolagen (choć z wiekiem produkcja słabnie). W chrząstce synteza kolagenu odbywa się w komórkach zwanych chondrocytami. Chondrocyty wykorzystują peptydy (czyli „cegiełki”, które budują łańcuchy potrójnej helisy) do wytwarzania nowych włókien kolagenowych.

Chondrocyty w chrząstce stawowej
Chondrocyty to komórki, z których składa się chrząstka stawowa.

Gdy dostarczasz organizmowi kolagen hydrolizowany (czyli rozłożony do postaci peptydów), chondrocyty otrzymują budulec w postaci „cegiełek” do budowy włókien kolagenowych. Jednak co, jeśli w stawie toczy się stan zapalny, w wyniku którego Twój układ odpornościowy niszczy włókna kolagenu?

Zapytaliśmy o to ekspertkę, dr nauk biologicznych Marzenę Kucię:

Marzena Kucia

Suplementacja kolagenem hydrolizowanym jest sensowna i skuteczna tylko pod warunkiem, że uda się powstrzymać istniejący proces niszczenia chrząstki stawowej, wywołany przez nadmierną odpowiedź układu immunologicznego. Bez wyciszenia stanu zapalnego sens podawania hydrolizowanego kolagenu jest ograniczony.

Można to porównać do dostarczania wciąż nowych cegieł (peptydy) do budowy domu (chrząstka stawowa), który stoi w płomieniach (stan zapalny). To, co powinno się zrobić w pierwszej kolejności to ugasić ogień, aby zapobiec dalszym zniszczeniom – i tutaj może pomóc kolagen niezdenaturowany typu II.

Źródła kolagenu natywnego

  • Chrząstka z mostka kurzego – który zawiera niewielką ilość natywnego kolagenu (do 3%). Badania wykazują skuteczność w poprawie komfortu stawów.
  • Sproszkowane ości łososia norweskiego – kompleks naturalnego wapnia, który zawiera powyżej 25% niezdenaturowanego kolagenu typu II.
Płynące łososie
Sproszkowane ości łososia norweskiego zawierają 25% niezdenaturowanego kolagenu typu II.

PODSUMOWUJĄC: Jeśli szukasz kolagenu na stawy, wybierz kolagen typu II. To właśnie z niego w większości składa się chrząstka stawowa. Kolagen hydrolizowany sprawdzi się, jeśli chcesz dostarczyć chrząstce budulca dla nowych włókien kolagenowych. Jeśli natomiast zależy Ci na regulacji procesów odpowiedzialnych za stan zapalny i w konsekwencji zapobieganiu dalszej degradacji chrząstki stawowej – zdecyduj się raczej na kolagen natywny.

Najmocniejszy kolagen rybi – czy więcej znaczy lepiej?

Wpływ kolagenu na Twoje ciało nie zależy tylko od wielkości porcji – kluczowe jest to, na jaki kolagen się zdecydujesz i jaki efekt chcesz osiągnąć.

  • Porcje kolagenu hydrolizowanego – to zazwyczaj kilka gramów na dzień. Badania pokazują, że skuteczność kolagenu hydrolizowanego na skórę rośnie, wraz z wielkością dawki. Dlatego kolagen rybi na poprawę wyglądu skóry zazwyczaj ma formę proszku rozpuszczalnego w wodzie – aby zadziałał, potrzebna jest duża dawka. Wyjątkiem jest kolagen morski z rybiej chrząstki – który daje efekty także przy niewielkiej porcji.
  • Porcje kolagenu natywnego – kolagen natywny ma zupełnie inny mechanizm działania niż kolagen hydrolizowany. Badania wykazały, że ma korzystny wpływ na ruchomość i funkcje chrząstki stawowej kolana już przy zastosowaniu porcji 40 mg dziennie. Dlatego kolagen natywny podaje się najczęściej w kapsułkach lub tabletkach.

PODSUMOWANIE: Gdy szukasz najmocniejszego kolagenu zwróć uwagę raczej na sposób jego przetworzenia, niż na wielkość porcji. Czasem mniej znaczy więcej.

Podsumowanie: Jak wybrać najlepszy kolagen rybi dla siebie?

Kolagen rybi to jedno z wielu dostępnych źródeł „białka młodości”. W zależności od sposobu przetworzenia i części ryby, z której został pozyskany, może znaleźć różne zastosowania.

  • Kolagen z rybich skór i łusek – to głównie kolagen typu I, który wykorzystywany jest do poprawy wyglądu i elastyczności skóry.
  • Kolagen z rybich ości – to przede wszystkim kolagen typu II, który wspiera chrząstkę stawową.
  • Kolagen hydrolizowany jest rozdrobniony do postaci peptydów. Oznacza to, że szybko wchłania się w jelicie cienkim i może posłużyć jako budulec włókien kolagenowych (np. w skórze lub w chrząstce stawowej).
  • Kolagen natywny to nierozdrobnione włókna kolagenowe, które mają postać trzech splecionych łańcuchów aminokwasowych (potrójna helisa). Kolagen natywny ma zastosowanie przy regulowaniu aktywności komórek układu immunologicznego, zaangażowanych w procesy zapalne i ochronie chrząstki stawowej.
  • Jeśli szukasz kolagenu na stawy – wybierz kolagen typu II, z którego zbudowana jest chrząstka stawowa.

Dziękuję za przeczytanie mojego artykułu! Mam nadzieję, że pomógł Ci zrozumieć na czym polega fenomen rybiego kolagenu. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o zdrowym odżywaniu i zrównoważonym trybie życia, koniecznie zajrzyj na naszego bloga: Natural.pl.

FAQ

Jeśli chcesz wesprzeć swoje stawy, możesz wprowadzić do diety witaminę C, która jest konieczna do prawidłowej syntezy kolagenu w organizmie. Inne substancje, które wspomagają syntezę kolagenu to: kwas foliowy (czyli witamina B9), cynk i mangan.

Wszystko zależy od tego, z jakiej części zwierzęcia pochodzi kolagen. Kolagen ze skór rybich i wołowych to przede wszystkim kolagen typu I – który działa głównie na skórę. Jeśli chcesz wspomóc swoje stawy, lepiej wybierz kolagen typu II – pozyskiwany z mączki kostnej.

Suplementację w okresie ciąży zawsze warto skonsultować z lekarzem lub farmaceutą. Nie ma jednak badań, które sugerowałyby szkodliwość przyjmowania kolagenu w ciąży.

Większość badań testujących działanie kolagenu rybiego trwała przez 1-3 miesięcy. Nie ma jednak przeciwwskazań, aby wzbogacać dietę o to białko w długim okresie czasu, albo stosować rozsądną suplementację.

Nie jest to łatwe, ponieważ kolagen rybi znajduje się głównie w skórach, łuskach i ościach. Możesz sięgnąć po rybny bulion, albo galarety. Źródłem kolagenu natywnego mogą być ryby, które jesz w całości: jak sardynki, czy anchovis.

Agata Jach

Autor

Redaktorka Natural.pl. W tekstach podejmuję tematy związane ze zdrowiem i biologią człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem zbilansowanego i zdrowego odżywiania. Opieram się tylko na wiarygodnych, potwierdzonych i aktualnych źródłach, takich jak: PubMed, Frontiers in Phisiology, czy Oxford Academic, oraz wiedzy ekspertów. Wszystko po to, aby pomóc Ci podjąć świadome decyzje dotyczące Twojego zdrowia.

Marzena Kucia

Konsultacja Merytoryczna

Doktor nauk biologicznych – absolwentka SGGW i Uniwersytetu Poczdamskiego. Beneficjentka grantu przyznawanego młodym naukowcom w ramach europejskiego projektu EARNEST (z ang.: Early Nutrition Programming). Prowadziła badania nad wpływem diety wysokobiałkowej na przebieg ciąży, laktacji i ekspresji genów u potomstwa w Research Institute for Farm Animal Biology pod Rostockiem. Pasjonatka epigenetyki i programowania żywieniowego.

1. De Luca C., Mikhal’chik H., Suprun M., et al.: Skin Antiageing and Systemic Redox Effects of Supplementation with Marine Collagen Peptides and Plant-Derived Antioxidants: A Single-Blind Case-Control Clinical Study. Dostęp online.

2. Naomi R., Ridzuan P., Bahari H.: Current Insights into Collagen Type I. Dostęp online.

3. Rieppo L., Janssen L., Rahunen K., et al.: Histochemical quantification of collagen content in articular cartilage. Dostęp online.

4. Huey-Jine C., Jing-Hua L., Han-Ning H., et al.: Effects of sizes and conformations of fish-scale collagen peptides on facial skin qualities and transdermal penetration efficiency. Dostęp online.

5. Bakilan F., Armagan O., Ozgen M., et al.: Effects of Native Type II Collagen Treatment on Knee Osteoarthritis: A Randomized Controlled Trial. Dostęp online.

6. Lugo J., 1, Saiyed Z., Lane N.: Efficacy and tolerability of an undenatured type II collagen supplement in modulating knee osteoarthritis symptoms: a multicenter randomized, double-blind, placebo-controlled study. Dostęp online.

7. Xin-rong P., Rui-yue Y., Zhao-feng Z., et al.: Effects of marine collagen peptide on delaying the skin aging. Dostęp online.

8. Campos P., Franco R., Kakuda L., et al.: Oral Supplementation with Hydrolyzed Fish Cartilage Improves the Morphological and Structural Characteristics of the Skin: A Double-Blind, Placebo-Controlled Clinical Study. Dostęp online.

9. Schön C., Knaub K., Alt W., et al.: UC-II Undenatured Type II Collagen for Knee Joint Flexibility: A Multicenter, Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Clinical Study. Dostęp online.

Najnowsze wpisy

Najczęściej oglądane po przeczytaniu tego artykułu:

Witamina C+™
4.85

od 8,33 

FlexiMed®
5.0

od 43,70 

Darmowa dostawa od 299 zł Darmowa dostawa od 299 zł
30 dni na zwrot 30 dni na zwrot
Satysfakcja gwarantowana Satysfakcja gwarantowana
Bezpieczne płatności Bezpieczne płatności

Dołącz do naszego newslettera, odbierz 20 zł na pierwsze zakupy
i śledź informacje o najnowszych produktach i promocjach!

ZAPISZ SIĘ DO NEWSLETTERA

Członek GOED Krajowa Rada Suplementów i Odżywek Firma Przyjazna Klientowi Zdrowa Marka Roku Dziecięca Marka Roku Męska Marka Roku Firma z Sercem - UNICEF
Ta strona używa plików Cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce. Więcej informacji