Co ma dużo białka i mało kalorii? Najlepsze źródła białka [tabela]
🛒 Sprawdź w sklepie: ReduXin Forte z glukomannanem
Najlepsze źródła białka to: mięso (kurczak, wołowina) 20-30 g, ryby (łosoś, tuńczyk) 22-25 g, nabiał (jajka 6 g, ser 25 g), rośliny strączkowe (soczewica, fasola) 9-25 g, orzechy i nasiona (migdały 21 g, chia 17 g), produkty sojowe (tofu 8 g, edamame 11 g) oraz pełnoziarniste zboża (komosa ryżowa 14 g, owies 13 g).
Jak widzisz: białko to nie tylko mięso i twaróg. Roślinne źródła białka również świetnie się sprawdzą w dbaniu o smukłą sylwetkę. Warto jednak wybierać produkty, które zawierają dużo białka a mało tłuszczu.
Zajrzyj do naszych tabel z produktami wysokobiałkowymi i znajdź pyszne przepisy na posiłki bogate w białko, które dopasujesz do swojego stylu życia!
Spis treści:
- Czym jest białko?
- Co ma dużo białka?
- Produkty bogate w białko: dlaczego są ważne?
- Białko dla sportowców
- Ile białka dziennie potrzebuję?
- Nadmiar białka w diecie
- Niedobór białka w diecie
- Jak wybrać najlepsze produkty bogate w białko?
Może Cię zainteresować:
- Co jeść, żeby schudnąć? Zdrowe odchudzanie: Lista produktów
- Dieta śródziemnomorska. Zasady, przepisy, produkty zakazane
- Źródła wapnia w diecie – roślinne, zwierzęce. Jakie najlepsze?
Czym jest białko?
Białka (proteiny) to podstawowe cegiełki budujące wszystkie organizmy żywe. To z nich składa się Twoje ciało – każda komórka oraz tkanki, które tworzą większe struktury: skórę, narządy wewnętrzne, a nawet włosy i paznokcie. Białko jest też szczególnie ważne dla prawidłowej budowy mięśni.
Białka, tłuszcze i węglowodany to podstawowe makroskładniki, z których powinna składać się zdrowa dieta człowieka. W prawidłowo skomponowanej diecie:
- 10-20% energii powinno pochodzić z białka.
- 20-35% energii powinno pochodzić z tłuszczy.
- 45-75% energii powinno pochodzić w węglowodanów.
Białka zbudowane są z aminokwasów, które z kolei tworzą większe cząsteczki – peptydy. W zdrowej diecie potrzebujesz 18 aminokwasów, w tym 9 egzogennych (czyli takich, których nie potrafisz wytworzyć samodzielnie). Wszystkie one są kluczowe dla Twojego zdrowia i prawidłowego rozwoju.
CIEKAWOSTKA Nazwa „proteiny” pochodzi od greckiego słowa „protos” – pierwszy, podstawowy. I nic dziwnego! Białko to podstawowy budulec Twojego ciała. Bez tej „kluczowej cegiełki” żadna z tkanek nie byłaby w stanie poprawnie funkcjonować.
Co ma dużo białka?
Najlepsze źródła białka to: tuńczyk (24g/100g), pierś z kurczaka (23g/100g) i soja (37g/100g). Białko pełnowartościowe (odzwierzęce) zawiera wszystkie aminokwasy. Białko niepełnowartościowe (roślinne) zawiera tylko niektóre. By uzupełnić aminokwasy z roślin, łącz strączki z produktami zbożowymi.
Jednak białko białku nierówne. Produkty bogate w białko również mogą być tuczące. Dlatego, aby szybko zaspokoić głód i nie przytyć wybieraj produkty, które mają dużo białka, a mało tłuszczu: białe mięso, ryby, owoce morza, jogurt typu islandzkiego (skyr).
Może Cię zainteresować: Glukomannan dla naturalnego poczucia sytości po posiłkach
Produkty wysokobiałkowe odzwierzęce
Zawartość białka, tłuszczów i kalorii w 100 g wybranych produktów pochodzenia zwierzęcego
Produkt | Białko | Tłuszcze | Kcal |
Ser Cheddar | 25 | 23 | 391 |
Tuńczyk | 24 | 1 | 96 |
Pierś z kurczaka | 23 | 2 | 106 |
Wieprzowina | 22 | 10 | 174 |
Łosoś | 21 | 14 | 201 |
Krewetki | 20 | 1 | 76 |
Twaróg chudy | 18 | 0 | 86 |
Mozzarella | 18 | 20 | 296 |
Wołowina | 18 | 19 | 248 |
Pierś z indyka | 18 | 1 | 100 |
Makrela | 17 | 6 | 139 |
Kiełbasa | 16 | 16 | 214 |
Jajko | 12 | 10 | 147 |
Skyr | 12 | 0 | 70 |
Serek wiejski 2% | 11 | 2 | 79 |
Jogurt grecki | 4 | 3 | 60 |
Jogurt naturalny | 4 | 3 | 69 |
Mleko 2% | 3 | 2 | 50 |
Kefir | 3 | 2 | 51 |
- Mięso może różnić się zawartością białka w zależności od gatunku.
- Przetwory mięsne też różnią się między sobą zawartością białka: często dodawane są do nich białka roślinne, takie jak soja.
- Obróbka termiczna i utrata wody mogą zwiększać zawartość białka w produktach nawet do 30%.
- Dieta bogata w mięso czerwone (wołowina, wieprzowina, dziczyzna) zwiększa ryzyko wielu chorób, takich jak cukrzyca, nowotwory czy niewydolność serca. Niewskazane jest spożywanie go w ilościach większych niż 350-500 g na tydzień. Lepiej częściowo zastąpić je chudym mięsem drobiowym i rybami.
Zastanawiasz się, jak łatwo i zdrowo podbić ilość białka w swojej diecie? Nie zapominaj o sycących śniadaniach. Wiele osób ma tendencję do jedzenia białkowych dań dopiero pod koniec dnia. Dodatkowe kiełbaski z kolacji wymień na śniadaniową jajecznicę. Zachowasz sytość i energię na dłużej.
Wolisz zaczynać dzień na słodko? Sięgnij po jogurt grecki lub skyr. Mają więcej białka niż jogurty naturalne, a równie dobrze się sprawdzą jako dodatek do płatków owsianych, koktajli czy owoców.
Białko zwierzęce – przepisy wysokobiałkowe
Dietetyk kliniczny Agnieszka Ślusarska-Staniszewska poleca:
Sałatka z tuńczykiem
Lista składników na 2 porcje
- tuńczyk w wodzie 120g
- jajko na twardo 2 sztuki,
- sałata rzymska 2-3 liście
- pomidory 2 sztuki
- ogórek 2sztuki
- cebula ½ sztuki
- oliwa z oliwek 2 łyżki
- sok z cytryny
Przygotowanie: Wymieszaj tuńczyka z pokrojonymi warzywami i jajkiem. Polej oliwą z sokiem z cytryny, dopraw pieprzem. Smacznego!
Produkty bogate w białko roślinne
Największą zawartość białka mają nasiona roślin strączkowych (soja, ciecierzyca, fasola, soczewica) oraz orzechy. Chociaż strączki nie są zaliczane do białek pełnowartościowych (głównie z powodu niskiej zawartości aminokwasu – metioniny), to ich wartość odżywcza jest tylko nieznacznie niższa niż białka mięsa. W przeciwieństwie do mięsa nie zawierają cholesterolu, który w dużych ilościach jest niekorzystny dla zdrowia.
Wypróbuj: Błonnik z korzenia Dziwidła Riviera na redukcję apetytu
Białko roślinne: produkty [tabela]
Zawartość podana dla 100 g produktu.
Produkt | Białko | Tłuszcze | Kcal |
Soja | 37 | 20 | 446 |
Soczewica | 25 | 3 | 341 |
Pestki dyni | 25 | 46 | 572 |
Fasola czarna | 22 | 1 | 341 |
Pistacje | 21 | 45 | 598 |
Ciecierzyca | 20 | 6 | 378 |
Migdały | 20 | 49 | 579 |
Orzechy nerkowca | 19 | 44 | 553 |
Orzechy włoskie | 15 | 65 | 654 |
Komosa ryżowa | 14 | 6 | 368 |
Płatki owsiane | 14 | 7 | 398 |
Tofu | 12 | 8 | 130 |
Kasza jaglana | 11 | 4 | 378 |
Hummus | 8 | 10 | 176 |
Ryż brązowy | 8 | 3 | 354 |
Ryż biały | 7 | 1 | 350 |
Chleb żytni razowy | 6 | 2 | 227 |
Brokuły | 3 | 0 | 31 |
Kokos | 3 | 33 | 354 |
Specjaliści do spraw żywienia zalecają ograniczanie spożycia mięsa i zastępowanie go roślinnymi źródłami białka. Może to wspomóc redukcję poziomu tłuszczów nasyconych, cholesterolu i sodu, które przyczyniają się do powstawania chorób sercowo-naczyniowych.
CIEKAWOSTKA Badania przytaczane przez Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej dowodzą, że rezygnacja z jednego posiłku dziennie z mięsa przetworzonego wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka zachowania na raka o 16%.
Białko roślinne – przepisy od dietetyka
Dietetyk kliniczny Agnieszka Ślusarska-Staniszewska poleca:
Makaron smażony z tofu i warzywami
Lista składników na 1 porcję:
- Tofu naturalne 90g
- Makaron 50g
- Marchew 1 sztuka 40g
- Szczypiorek 2 łyżeczki
- Imbir 1 łyżeczka
- Czosnek 1 sztuka
- Olej rzepakowy 1 łyżka
Przygotowanie: Makaron gotujemy zgodnie z zaleceniami na opakowaniu. Tofu pokrój w kostkę, dodaj drobno posiekany czosnek oraz imbir, sos sojowy i olej. Marchewkę pokrój w delikatne słupki. Tofu smaż na patelni aż stanie się złociste z obu stron. Następnie dodaj przygotowane wcześniej warzywa i smaż wszystko razem przez około 4 minuty. Po tym czasie, przełóż zawartość patelni na talerz.
Na tej samej patelni rozgrzej resztę oleju, wrzuć makaron, dodaj trochę sosu sojowego i smaż przez 2 minuty. Następnie dodaj tofu i warzywa z makaronem, dokładnie mieszając.
Sprawdź też: Kwasy Omega 3-6-9. Jakie wybrać? Porady eksperta
Produkty bogate w białko: dlaczego są ważne?
Białka są kluczowe dla zdrowej diety, ponieważ budują i regenerują tkanki oraz organy, wspierają wzrost mięśni i gojenie ran. Są także niezbędne do produkcji enzymów i hormonów, które regulują kluczowe funkcje metaboliczne.
Dodatkowo, białka pomagają utrzymać równowagę płynów, elektrolitów i kwasowo-zasadową we krwi. W przypadku niedoboru węglowodanów i tłuszczów, mogą również służyć jako alternatywne źródło energii, wspierając codzienną aktywność.
CIEKAWOSTKA: Ilość mięśni w ciele ma kluczowe znaczenie dla tempa metabolizmu. Mięśnie są głównym czynnikiem wpływającym na nasz metabolizm – im więcej tkanki mięśniowej, tym więcej kalorii organizm musi zużywać, aby ją utrzymać. Dodatkowo białko może pomóc zrzucić niechciane kilogramy – zwiększa uczucie sytości po posiłku, dzięki czemu łatwiej kontrolować apetyt.
Może Cię zainteresować: Witamina K: Gdzie występuje i na co pomaga? Najważniejsze przeciwwskazania
Białko dla sportowców
Ciało sportowców potrzebuje większej ilości białka niż organizm osób mniej aktywnych fizycznie. Ich jadłospis, oprócz odpowiedniej ilości energii i składników odżywczych, powinien redukować zmęczenie w trakcie wysiłku, pomagać utrzymać odpowiednią masę mięśniową i sprzyjać regeneracji po kontuzjach.
Potrzeby białkowe sportowców:
- 1,4 do 2,0 g białka na kilogram masy ciała dziennie (w zależności od dyscypliny).
- Wyższe wartości rekomendowane dla kulturystów.
- Biegacze, kolarze, pływacy – potrzebują tylko nieznacznie więcej białka niż osoby niećwiczące.
- 20-40 g białka co 3-4 godziny – dla lepszej regeneracji mięśni.
Jakość białka:
- Unikaj wysoko przetworzonych mięs (wędliny, kiełbasy, kabanosy, parówki) z dużą ilością konserwantów.
- Ostrożnie z fit-słodyczami i proteinowymi deserami, które mogą zawierać szkodliwe słodziki, wzmacniacze smaku i barwniki.
Ile białka dziennie potrzebuję?
Ilość białka, którą powinieneś spożywać codziennie, zależy od kilku czynników:
- Stan zdrowia, wiek, waga i poziom aktywności fizycznej: Twoje zapotrzebowanie na białko jest dostosowane do tych zmiennych.
- Dorośli: Powinni spożywać 0,9 g białka na kg masy ciała dziennie.
- Seniorzy (powyżej 65. roku życia): Zaleca się co najmniej 1 g/kg masy ciała dziennie. Dodatkowa porcja białka pomaga spowolnić utratę masy mięśniowej.
- Osoby aktywne fizycznie i sportowcy: Ich zapotrzebowanie wzrasta do 1,4–2 g/kg masy ciała dziennie.
- Planowanie posiłków: Jeśli trudno jest dostosować codzienne spożycie białka, pamiętaj, że średnia z 7–10 dni powinna mieścić się w zalecanych normach.
- Tabela obliczeń: Użyj poniższej tabeli, aby dokładnie określić, ile białka powinnaś spożywać w zależności od swojej grupy wiekowej.
Zapotrzebowanie na białko [tabela]
Wiek (lata) | Masa ciała (kg) | g/kg masy ciała/dobę | g/osobę/dobę |
DZIECI | |||
1-3 | 12 | 1,17 | 14 |
4-6 | 19 | 1,10 | 21 |
7-9 | 27 | 1,10 | 30 |
CHŁOPCY | |||
10-12 | 38 | 1,10 | 42 |
13-15 | 54 | 1,10 | 59 |
16-18 | 67 | 0,95 | 64 |
DZIEWCZĘTA | |||
10-12 | 38 | 1,10 | 42 |
13-15 | 51 | 1,10 | 56 |
16-18 | 56 | 0,95 | 53 |
MĘŻCZYŹNI | |||
≥19 | 55-85 | 0,90 | 50-77 |
KOBIETY | |||
≥19 | 45-75 | 0,90 | 41-68 |
ciąża | 45-75 | 1,20 | 54-90 |
laktacja | 45-75 | 1,45 | 65-109 |
PRZYKŁAD: Jeżeli jesteś zdrową kobietą w wieku 40 lat, o wzroście 160 cm i masie ciała 56 kg, Twoje całodzienne zapotrzebowanie na białko będzie wynosić 50,4 g, co łatwo obliczyć w następujący sposób:
0,90 g białka na kilogram masy ciała (wartość odczytana z tabeli 1 dla poziomu normy RDA) x 56 kg (masa ciała) = 50,4 g/dzień białka (zapotrzebowanie na białko).
67 letni senior mierzący 178 cm i wadze 90 kg będzie potrzebował co najmniej 90 g białka, by zminimalizować utratę masy mięśniowej (1 g białka/kilogram masy ciała).
Przeczytaj również: Jak poprawić pamięć i koncentrację po 40. roku życia?
Nadmiar białka w diecie
Spożywanie znacznie większej ilości białka niż zalecane normy może być szkodliwe. Regularne jedzenie białka w nadmiarze obciąża nerki i może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak niewydolność nerek.
Nadmiar białka może powodować:
- Kamienie nerkowe i ból związany z kolką.
- Osteoporozę, osłabiającą kości.
- Kwasicę, przeciążającą narządy.
- Nadciśnienie, zwiększające ryzyko problemów sercowych.
Ogranicz spożycie białka do zalecanych norm, aby uniknąć tych problemów.
Sprawdź: Błonnik glukomannan wspomagający odchudzanie
Niedobór białka w diecie
Niedobór białka w diecie prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych, w tym osłabienia mięśni, spadku masy ciała i zaburzeń gojenia ran. Białko jest kluczowe dla budowy tkanek, produkcji enzymów i hormonów oraz funkcjonowania układu odpornościowego. W skrajnych przypadkach niedobór białka może prowadzić do choroby kwashiorkor, objawiającej się obrzękami i obniżoną odpornością na infekcje.
Długotrwały brak białka wpływa również na funkcjonowanie mózgu, prowadząc do problemów z koncentracją, pamięcią i samopoczuciem psychicznym. Może powodować zmęczenie, depresję i osłabienie układu odpornościowego, co zwiększa ryzyko infekcji i dodatkowo pogarsza stan zdrowia.
Jak wybrać najlepsze produkty bogate w białko?
Białko jest kluczowym składnikiem diety, wpływającym na zdrowie i kondycję organizmu. Warto wiedzieć, jakie produkty dostarczą go najwięcej oraz jak wkomponować je w codzienne posiłki, aby maksymalnie wykorzystać ich korzyści zdrowotne.
- Białko jest niezbędne do budowy mięśni, regeneracji tkanek oraz produkcji enzymów i hormonów. Znajduje się w mięsie, rybach, produktach mlecznych oraz roślinach.
- Mięso i produkty mleczne są pełnowartościowymi źródłami białka, ale warto wybierać te o niskiej zawartości tłuszczu, jak pierś z kurczaka czy twaróg chudy.
- Roślinne źródła białka, takie jak soja, soczewica i ciecierzyca, są również wartościowe, choć nie zawsze pełnowartościowe. Zawierają mniej cholesterolu i tłuszczów nasyconych.
- Codzienne zapotrzebowanie na białko wynosi około 0,9 g na kg masy ciała dla dorosłych, z wyższymi wymaganiami dla sportowców i seniorów.
- Nadmiar białka może prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak obciążenie nerek, kamienie nerkowe i osteoporoza. Dlatego ważne jest, aby nie przekraczać zalecanej dziennej normy.
Dziękuję za lekturę! Interesujesz się tematami związanymi ze zdrowym stylem życia? Sprawdź nasze pozostałe wpisy, które przygotowaliśmy we współpracy z ekspertami: Czytaj artykuły >>
ReduXin™ Forte – Pożegnaj zbędne kilogramy
FAQ
Największą ilość pełnowartościowego białka jest w produktach pochodzenia zwierzęcego, takie jak jaja, produkty mleczne, mięso i ryby. Do produktów roślinnych bogatych w białko zaliczamy strączki: soczewicę, ciecierzycę i fasolę.
Największą ilość białka w przeliczeniu na 100 g produktu mają: parmezan (około 41,5 g/100 g), krewetki (około 20 g/100 g) i ligawa wołowa (około 22 g/100 g). Należy jednak pamiętać, że ilość białka w danym produkcie może różnić się w zależności od jego jakości i sposobu przyrządzenia.
Produkty o wysokiej ilości białka i niskiej kaloryczności, to: pierś z indyka (około 17 g białka i 135 kcal na 100 g), chude ryby (około 20 g białka i 90-110 kcal na 100 g) i chudy twaróg (około 18 g białka i 72 kcal na 100 g).
Do najlepszych roślinnych źródeł białka należą strączki, takie jak soczewica, ciecierzyca i soja. Ich skład aminokwasowy jest zbliżony do białek zwierzęcych, jednak najlepiej łączyć je z innymi pokarmami zawierających białka, by obecne w nich aminokwasy uzupełniają się wzajemnie.
Najlepszymi bogatymi w białko produktami dla dzieci będą chude mięsa i ryby oraz produkty mleczne. Świetną propozycją będą też ciecierzyca i soczewica, które urozmaicą smak zup. Orzechy i nasiona to natomiast wysokobiałkowa przekąska lub dodatek do sałatek i jogurtów.
Bibliografia
1. Introduction to nutrition: Functions of Protein. Dostęp online
2. Anderson G. H., Moore S. E.: Dietary Proteins in the Regulation of Food Intake and Body Weight in Humans. Dostęp online
3. Elmadfa I., Meyer A. L.: Animal Proteins as Important Contributors to a Healthy Human Diet. Dostęp online
4. Wu G.: Dietary protein intake and human health. Dostęp online
5. Jarosz M., Rychlik E., Stoś K., et al.: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Dostep online
6. Jarosz M., Charzewska J., Wajszczyk B., et al.: Czy wiesz, ile potrzebujesz białka? Dostep online
7. Moon J., Koh G.: Clinical Evidence and Mechanisms of High-Protein Diet-Induced Weight Loss. Dostęp online
8. U.S. Department of agriculture, FoodData Central. Dostęp online
9. Westerterp-Plantenga MS, Lejeune MP, Nijs I, et al.: High protein intake sustains weight maintenance after body weight loss in humans. Dostęp online