Ból kolana (stawu kolanowego): objawy, przyczyny i leczenie

Opublikowano: 12.2022
Odsłony: 98062

Zdarza Ci się doświadczać bólu kolan po bieganiu, jeździe na nartach lub chodzeniu po górach? A może ból pojawia się nagle, bez wyraźnego powodu? Przyczyn może być kilka (przeciążenie, uraz, stan zapalny), jednak każdy rodzaj bólu w kolanie potrafi znacznie utrudnić codzienne funkcjonowanie.  

Nagły ból kolana bez urazu może być pierwszą oznaką choroby zwyrodnieniowej stawów. Choroba powoduje utratę chrząstki stawowej i powstawanie kostnych narośli – w wyniku czego pojawia się trudny do zniesienia ból (szczególnie dokuczliwy w nocy). Objawy należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem.

Z tego artykułu dowiesz się:

Mężczyzna trzyma się za kolano

Może Cię zainteresować:

Jak zbudowane jest kolano?

Kolano to staw o skomplikowanej budowie, który każdego dnia poddawany jest znacznym obciążeniom mechanicznym. Staw kolanowy łączy 3 kości:

  • udową,
  • piszczelową,
  • rzepkę.

Na zakończeniach kości znajdują się chrząstki stawowe, które działają jak małe poduszeczki – amortyzują kości i chronią je przed ocieraniem. Dodatkowe wsparcie stawu kolanowego zapewniają łąkotki, które przenoszą obciążenia i amortyzują wstrząsy.

Staw kolanowy wzmocniony jest przez:

  • więzadła – które łączą ze sobą kości, oraz
  • ścięgna – łączące kości i mięśnie.

Powierzchnie stawowe łączy torebka stawowa, wypełniona płynem maziowym.

Anatomia stawu kolanowego z przodu i z boku.

Aby kolano mogło się ruszać, potrzebne są mięśnie (w tym mięśnie czworogłowe uda, które prostują nogi, oraz mięśnie ścięgna podkolanowego, które zginają nogę w kolanie).

Każda z części składowych kolana może ulec przeciążeniu lub uszkodzeniu. Stawy kolanowe wraz z upływem czasu ulegają też stanom zapalnym i zwyrodnieniom – co również może powodować ból (przy wchodzeniu i schodzeniu ze schodów, kucaniu, klękaniu).

Stawy z wiekiem mają też mniejszą zdolność regeneracji – co oznacza, że odzyskanie sprawności fizycznej po przeciążeniu lub urazie starszym osobom może zająć więcej czasu, niż młodszym. Wynika to m.in. ze spowolnionej syntezy kolagenu – a co za tym idzie mniej dynamicznych procesów chrząstkotwórczych.

Jeśli chcesz dowiedzieć się, co przyspiesza proces rozpadu kolagenu, zajrzyj do artykułu: Kolagen i witamina C: potrzebujesz ich obu! Dlaczego?

Trzy najważniejsze przyczyny bólu kolan

Ból kolan może pojawić się u osób w różnym wieku – zarówno u nastolatków, jak i osób starszych. Przyczyny mogą być różne, jednak 3 najczęstsze to: przeciążenie stawu kolanowego, uraz lub stan zapalny.

Przeciążenie kolan

Każdego dnia Twoje kolana poddawane są znacznym obciążeniom. Dźwigają ciężar Twojego ciała, pozwalają Ci chodzić, biegać, wspinać się, kucać. Na co dzień pewnie o tym nie myślisz – problem pojawia się, gdy „coś zaczyna strzykać w kolanie”.

Ból w kolanie może pojawić się po intensywnym treningu – szczególnie, jeśli nie ćwiczysz na co dzień. W tym wypadku Twoje więzadła, mięśnie, ścięgna i stawy nie są przygotowane do zniesienia niespodziewanego obciążenia – co po treningu może skutkować ograniczoną ruchomością kolan, uczuciem sztywności i bólem.

Sporty, które szczególnie obciążają kolana

  • bieganie,
  • wspinaczka górska,
  • jazda konna,
  • piłka nożna,
  • koszykówka,
  • siatkówka,
  • tenis.

Nie zrozum mnie źle – sport to zdrowie, a zrównoważona aktywność fizyczna jest bardzo ważna dla Twoich kolan. Jednak zanim zaczniesz biegać albo zaplanujesz całodzienną górską wędrówkę – przygotuj swoje ciało na wysiłek i koniecznie zrób ćwiczenia rozciągające.

Możesz także zdecydować się na sporty, które nie obciążają kolan lub obciążają je w niewielkim stopniu. Są to:

  • jazda na rowerze (lub rowerku stacjonarnym),
  • pływanie (szczególnie kraulem, który nie obciąża kolan),
  • nordic walking .
Twoje kolana każdego dnia narażone są na ogromne obciążenia.

CIEKAWOSTKA: Zgodnie z badaniem przeprowadzonym w 2000 roku, jazda na rowerku stacjonarnym do tyłu, obciąża kości kolana mniej, niż jazda do przodu. Taka aktywność jest zalecana osobom przechodzącym rehabilitację po uszkodzeniu łąkotek i osobom z chorobą zwyrodnieniową stawów. Jazda do tyłu nie jest natomiast polecana pacjentom po urazie lub rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego.

Mechaniczne przeciążenie kolana – objawy

Mechaniczne przeciążenie kolana daje różne skutki – w zależności od tego jak bardzo wytrzymałe są Twoje stawy, ścięgna i więzadła. Możesz doświadczać bólu rzepkowo–udowego (tzw. kolano biegacza), dla którego charakterystyczny jest ból kolana z przodu (w okolicach rzepki) przy zginaniu. Ból może się nasilać przy długotrwałym siedzeniu, schodzeniu ze schodów i kucaniu.

„Kolano biegacza” może pojawić się po długotrwałym i nagłym wysiłku (bieganie, narty, trening piłki nożnej), ale też przy normalnej, codziennej aktywności. Zwykle osobom wykazującym symptomy „kolana biegacza” zaleca się odpoczynek i powstrzymanie się od intensywnych ćwiczeń fizycznych. Jeśli ból nie ustąpi w ciągu kilku dni, lekarz może zalecić wykonanie zdjęcia rentgenowskiego kolana, a w zależności od wyniku – fizjoterapię lub rehabilitację.

Zdjęcie rentgenowskie kolan
Jeśli ból w kolanie nie ustępuje przez kilka dni – lekarz może zalecić wykonanie zdjęcia rentgenowskiego.

Mechaniczne przeciążenie kolana może skutkować również naciągnięciami i naderwaniami ścięgien i więzadeł. Jednym z częstszych schorzeń tego typu jest tak zwane kolano skoczka – czyli naciągnięcie/naderwanie więzadła rzepki.

Objawia się kłującym bólem pod kolanem, najczęściej po intensywnym treningu (jak sama nazwa wskazuje chodzi głównie o sporty, które wymagają skoków, jak siatkówka, piłka nożna, tenis).

Jeśli lekarz podejrzewa, że masz naderwane więzadło może zlecić badanie USG. Leczenie obejmuje najczęściej powstrzymanie się od sportów i oszczędzanie kolana. Czasami zalecane jest też noszenie opaski usztywniającej kolano. Gdy ból ustąpi, należy zwrócić się do specjalisty, który zaleci odpowiednie ćwiczenia, które nie będą obciążały kolana.

Jeśli ból kolana jest bardzo intensywny i utrudnia lub uniemożliwia Ci codzienne funkcjonowanie – koniecznie skontaktuj się z lekarzem, ponieważ mogło dojść do urazu.

Urazy kolana

Jeśli odczuwasz intensywny ból w kolanie, być może doszło do urazu. Urazy mogą dotyczyć różnych części kolana – więzadeł, ścięgien, torebek stawowych, kości, chrząstek stawowych i mięśni. Jeśli myślisz, ze urazy kolan to wyłączna domena osób zawodowo uprawiających sporty wyczynowe – jesteś w błędzie.

Urazy kolana po wysiłku fizycznym często dotyczą osób, które uprawiają sport rekreacyjnie. W przypadku sportowców zawodowych natężenie wysiłku jest planowane przez specjalistów, a odpowiednia rozgrzewka jest obowiązkowa.

Osoby, które raz na jakiś czas decydują się wyjść pobiegać lub zagrać w tenisa, często zapominają o rozgrzewce i zakładają sobie zbyt ambitne cele. Wtedy nieprzygotowane do tak intensywnego wysiłku ciało może ulec urazowi.

Para rozciąga się przed bieganiem
Rozgrzewka to bardzo ważny element treningu, a jej brak może skutkować przeciążeniem lub urazem.

Najczęściej spotykane urazy kolana to:

Uszkodzenie więzadeł

Ból więzadła w kolanie może świadczyć o urazie: więzadła krzyżowego przedniego (ACL) lub więzadła pobocznego piszczelowego (MCL). Uszkodzenia często zdarzają się podczas treningu (koszykówka, piłka nożna), lub pracy fizycznej. Ból więzadła może wynikać z jego naciągnięcia, naderwania lub zerwania.

Objawy zależą od stopnia uszkodzenia więzadła. Często pojawia się kłujący ból, siniak, a w przypadku zerwania więzadła obrzęk i brak stabilności kolana. Zerwaniu więzadła najczęściej towarzyszy trzask.

Jeśli podejrzewasz uszkodzenie więzadła, skontaktuj się z lekarzem, który może zlecić badanie USG, aby stwierdzić stopień uszkodzenia. Przy lżejszych urazach zalecana jest najczęściej fizykoterapia i rehabilitacja, przy zerwaniu konieczna może okazać się operacja.

Skręcenia i zwichnięcia kolana

Skręcenie dotyczy urazu tkanek miękkich (torebki stawowej, więzadeł, chrząstki stawowej, przyczepów ścięgien). Zwichnięcie to przemieszczenie kości względem siebie (w kolanie częste zwichnięcie rzepki).

Do skręceń i zwichnięć kolana dochodzi często na skutek biegania po nierównym terenie, albo w nieodpowiednim obuwiu. Zwichnięcie rzepki może się także zdarzyć, gdy uderzysz kolanem o coś twardego.

Biegacze na żwirowej ścieżce
Do zwichnięć i skręceń kolana często dochodzi podczas biegania po nierównym terenie.

W zależności od stopnia uszkodzenia, może wystąpić ból o zróżnicowanym nasileniu: głównie przy zginaniu kolana, klękaniu, schodzeniu po schodach i wykonywaniu przysiadów. Zwichnięciu rzepki często towarzyszy trzask, oraz ostry obrzęk i odkształcenie kolana.

Jeśli podejrzewasz, że Twoje kolano jest zwichnięte lub skręcone skontaktuj się z lekarzem, który może zlecić zdjęcie rentgenowskie kolana, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny zależności od skali problemu.

Zwichnięcia i skręcenia kolana leczy się najczęściej zachowawczo (okłady z lodem, środki przeciwbólowe, usztywnienie w opasce elastycznej, fizjoterapia, ograniczenie ruchu). Zabieg chirurgiczny to ostateczność, stosowana w bardzo ostrych przypadkach.

Złamania kości kolana

Stawy kolanowe łączą ze sobą 3 kości: udową, piszczelową i – usytuowaną z przodu – rzepkę. Każda z kości może ulec złamaniu, albo ukruszeniu. Do złamania dochodzi najczęściej na skutek bezpośredniego urazu – gdy uderzysz kolanem z dużą siłą o podłoże, albo twardy przedmiot (np. podczas jazdy na nartach, albo gry w piłkę nożną). Do złamania rzepki może dojść także na skutek silnego obciążenia mechanicznego.

Zazwyczaj trudno pomylić złamanie z innym urazem – przede wszystkim dlatego, że wiąże się z trudnym do zniesienia bólem. Poza tym kolano puchnie, może pojawić się krwiak i odkształcenie. Jeśli doszło do złamania jednej z kości kolana natychmiast zgłoś się do najbliższej placówki medycznej. Lekarz nastawi kości i zleci odpowiednie badania (rentgen, USG, tomografia komputerowa).

Leczenie złamania kości kolana obejmuje założenie opatrunku gipsowego przy wyprostowanym kolanie, a w przypadku złamań przemieszczonych i wieloodłamowych może okazać się konieczna operacja.

Uszkodzenia łąkotek

Łąkotki to półksiężycowate struktury włóknisto–chrzęstne, które znajdują się na nasadzie kości piszczelowej. Służą amortyzacji i przenoszeniu obciążeń wewnątrz kolana.

Do uszkodzenia łąkotek może dojść na skutek przeciążenia kolana (w wyniku klękania, przenoszenia ciężarów, kucania), uprawiania sportu (tenis, piłka nożna, bieganie) lub nagłego urazu. U osób ze zmianami zwyrodnieniowymi łąkotek (które pojawiają się zazwyczaj po 40. roku życia) do uszkodzenia potrzeba stosunkowo niewielkiej siły.

Objawem uszkodzenia łąkotki jest ból kolana przy kucaniu i ruchach rotacyjnych. Najczęściej nie występuje natomiast ból w spoczynku. Jeśli ortopeda podejrzewa uszkodzenie łąkotek może zlecić zdjęcie rentgenowskie.

Najczęściej stosowane jest leczenie zachowawcze (przykładanie lodu, leki przeciwbólowe, ćwiczenia rozciągające). W wyjątkowo ciężkich wypadkach lekarz może zalecić chirurgię artroskopową.

PODSUMOWUJĄC: Do urazów kolana dochodzi zarówno na skutek nagłych wypadków, jak i przeciążenia stawów kolanowych. Jeśli podejrzewasz uraz, natychmiast zgłoś się do lekarza, który zleci konieczne badania (rentgen, USG, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny) i dobierze odpowiednie leczenie.

Przy lżejszych urazach kolana, najczęściej stosuje się leczenie zachowawcze (przykładanie lodu, opaska elastyczna, leki przeciwbólowe, fizjoterapia i rehabilitacja). Zabieg chirurgiczny to ostateczność.

Zapalenie stawów

Może dotknąć różne stawy Twojego ciała – w tym staw kolanowy. Zapalenie stawów wiąże się najczęściej z bólem, występowaniem opuchlizny, a w dalszych etapach – uszkodzeniami strukturalnymi. Najczęściej rozwija się u osób po 40. roku życia – jednak nie jest to regułą.

Opisano ponad 100 różnych rodzajów zapaleń stawów, oto niektóre z nich:

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)

Powszechnie występująca choroba autoimmunologiczna – czyli taka, w której organizm zaczyna atakować swoje własne komórki. Stawy dotknięte chorobą wykazują ból i sztywność, tkliwość przy ucisku, obrzęk i ograniczenie ruchomości. W wyniku długotrwałej choroby może dojść do deformacji stawów.

Choroba zwyrodnieniowa stawów

Przewlekła choroba, spowodowana przez zespół czynników: zarówno biologicznych, jak i mechanicznych. Charakteryzuje się utratą chrząstki stawowej i wyrodnieniem kości okołostawowych (powstają tzw. wyrośli kostnych).

Choroba zwyrodnieniowa stawów powoduje ból, który nasila się przy aktywności i obciążeniu mechanicznym. Po dłuższej bezczynności może występować sztywność stawów. W przypadku stawu kolanowego ważnym czynnikiem, który może nasilać zwyrodnienia jest zbyt wysoka masa ciała – która dodatkowo obciąża staw.

Dna moczanowa

Choroba wywołana podwyższonym poziomem kwasu moczowego we krwi, który krystalizuje się i osadza w stawach, ścięgnach i otaczającej je tkance. W efekcie dochodzi do bolesnego zapalenia stawów. Dna moczanowa najczęściej atakuje staw śródstopno-paliczkowy, który stanowi podstawę dużego palca u nogi, ale może dotknąć również staw kolanowy.

BADANIE: W przeprowadzonym w 2013 roku badaniu, naukowcy sprawdzili wpływ wieku, płci i masy ciała na częstotliwość występowania choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego (brano pod uwagę dorosłą populację Stanów Zjednoczonych). Objawowa choroba najczęściej występowała wśród osób dorosłych w wieku 55-64 lat. Szacunkowe wystąpienie choroby było znacznie wyższe u otyłych kobiet (23,87%), niż u szczupłych mężczyzn (9,60%).

Co na ból kolana – czyli jak sobie pomóc?

Zacznij od wizyty u lekarza lub fizjoterapeuty, który dobierze odpowiednie środki zaradcze. Pamiętaj, aby nie obciążać bolącego kolana – w razie konieczności usztywnij je ortezą. Możesz też obłożyć bolące miejsce lodem lub zastosować środek z ibuprofenem (działa przeciwzapalnie).

Lekarz lub fizjoterapeuta mogą zalecić leczenie zachowawcze, które możesz stosować w domowym zaciszu.

Najlepsze domowe sposoby na ból kolan:

  • Obłóż kolano lodem.
  • Nie obciążaj kolana – nie biegaj, nie kucaj, nie sprzątaj na kolanach.
  • Stosuj delikatne ćwiczenia rozciągające (po konsultacji z lekarzem).
  • Stosuj delikatne środki przeciwbólowe, maści i żele przeciwzapalne.
  • Usztywnij kolano ortezą (po konsultacji z lekarzem).
Co na ból kolana?
Lekarz lub fizjoterapeuta mogą zalecić Ci noszenie elastycznej opaski, w celu ustabilizowania stawu kolanowego.

Ból kolana – kiedy dzwonić po pomoc?

Jeśli podejrzewasz uraz kolana, natychmiast zgłoś się do lekarza (ortopedy lub lekarza ogólnego), który zleci konieczne badania i dobierze właściwe leczenie. Domowe sposoby na ból kolana nie będą tu pomocne, a brak szybkiej reakcji może prowadzić do dalszych uszkodzeń.

Koniecznie idź do lekarza, jeśli:

  • Nie możesz oprzeć ciężaru ciała na obolałym kolanie, kolano jest niestabilne.
  • Zauważasz wyraźny obrzęk.
  • Nie jesteś w stanie wyprostować ani zgiąć kolana.
  • Kolano jest wyraźnie zdeformowane.
  • Kolano jest rozgrzane, zaczerwienione i obrzęknięte.
  • Odczuwasz bardzo silny, trudny do zniesienia ból, bezpośrednio spowodowany urazem.

Czynniki ryzyka – kto jest szczególnie narażony na ból kolan?

W 2002 roku przeprowadzono badanie, które miało na celu sprawdzenie czynników ryzyka wystąpienia bólu kolana. Wzięli w nim udział pracownicy fińskiej firmy leśnej (2122, którzy nie doświadczali wcześniej bólu kolana i 333, którzy odczuwali ból kolana). Po roku obserwacji, okazało się, że na ból kolana szczególnie narażone są osoby:

  • W podeszłym wieku – ze zwiększonym ryzykiem zapalenia stawów.
  • Palące tytoń – niektóre badania wykazują związek palenia tytoniu z większą dynamiką utraty chrząstki stawowej.
  • Z nadwagą – nadwaga i otyłość zwiększają obciążenie stawu kolanowego, nawet podczas prostych codziennych czynności (jak wchodzenie i schodzenie po schodach). Zbyt wysokie BMI to również czynnik zwiększający ryzyko pojawienia się zwyrodnienia stawu kolanowego.
  • Z wcześniejszymi urazami kolan – niedoleczona kontuzja może powodować nawracający ból kolan.

Co ciekawe, w przytoczonym badaniu nie wykazano związku wystąpienia bólu kolan z ciężką pracą fizyczną, ani uprawianiem konkretnych sportów. Może to wynikać z faktu, że naukowcy badali przewlekłe dolegliwości bólowe, a nie nagły ból po urazach.

Inny ciekawy wniosek z badania: osoby niezadowolone ze swojej pracy, wykazywały większą podatność na przewlekły ból kolana. Wskazuje to na istotną korelację czynników psychospołecznych z bólem.

Czy bólowi kolan da się zapobiec?

Nie każdego bólu kolan da się uniknąć. Jest jednak jest kilka rzeczy, które możesz zrobić dla swoich kolan, aby zmniejszyć ryzyko przeciążenia, zwyrodnienia bądź urazu.

Jak zadbać o zdrowie kolan?

  • Zadbaj o właściwe BMI – każdy dodatkowy kilogram to większe obciążenia dla stawu kolanowego i większe ryzyko urazu i wystąpienia zwyrodnienia stawów.
  • Uprawiaj zrównoważoną aktywność fizyczną – zamiast raz w miesiącu przebiec 10 km, lepiej codziennie rano wykonaj 10-minutowe ćwiczenia rozciągające, a po pracy idź na spacer.
  • Zadbaj o technikę ćwiczeń – niewłaściwa technika biegania, czy niedokładnie wykonywane ćwiczenia fizyczne to prosta droga do urazu kolana. Jeśli nie wiesz od czego zacząć – obejrzyj filmik instruktażowy w internecie, albo wykup godzinny trening z instruktorem, który pokaże Ci, jaka technika będzie dla Ciebie najlepsza.
  • Wybieraj sporty, które nie obciążają kolan – jeśli odczuwasz ból kolan po bieganiu, może warto wybrać sport, który obciąża stawy kolanowe w mniejszym stopniu? Możesz wypróbować wodny aerobik, pływanie, jazdę na rowerze lub nordic walking.
  • Zadbaj o właściwą dietę – zdrowa dieta wpływa na wszystkie Twoje organy – w tym również na stawy kolanowe. Z kolejnego akapitu dowiesz się, co warto jeść, żeby dostarczyć stawom substancji koniecznych do właściwego funkcjonowania i szybkiej regeneracji po przeciążeniu i urazie.  

Dieta wspierająca stawy kolanowe

Jeśli chcesz wesprzeć swoje stawy kolanowe, albo wzmocnić je po urazie – pamiętaj o stosowaniu zrównoważonej diety, bogatej w białka, witaminy i minerały. Zobacz, które składniki warto wybrać, aby Twoje kolana były Ci wdzięczne.

Boswellia serrata

Żywica pozyskiwana z boswellia serrata nazywa się olibanum.

Pod tą egzotycznie brzmiącą nazwą ukrywa się kadzidłowiec indyjski – wysokie drzewo z rodziny osoczynowatych. Jak sama nazwa wskazuje, kadzidłowiec najczęściej występuje w Indiach (ale można go również spotkać w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie).

Żywica pozyskiwana z kadzidłowca (zwana olibanum) była używana w ceremoniach religijnych (do pozyskania kadzidła) oraz w tradycyjnej medycynie indyjskiej (do łagodzenia stanów zapalnych różnego pochodzenia) już od czasów starożytnych.

Jak wynika z najnowszych badań – ekstrakt z bosswelia serrata zawiera kwasy boswelinowe – odpowiedzialne za hamowanie enzymów prozapalnych. Badanie prowadzone przez 120 dni na osobach z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego, wykazały że po regularne zażywanie ekstraktu z boswellia serrata przyczyniło się do złagodzenia dyskomfortu i sztywności w obrębie stawów, a także poprawę sprawności fizycznej.

Ekstrakt z boswellia serrata możesz przyjmować w formie proszku, lub kapsułek – stanowi on częsty składnik suplementów na stawy.

Czytaj więcej: Boswellia serrata na stawy. Właściwości, działanie [BADANIA]

Kurkumina

Kurkumina to substancja zawarta w popularnych indyjskich przyprawach: kurkumie i curry.

Substancja, która od dawna cieszy się zainteresowaniem naukowców, ze względu na potencjalne działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne.  Testuje się ja też jako środek łagodzący ból przy zapaleniu stawów.

W opublikowanym w 2016 roku badaniu wykazano, że kurkumina podawana osobom z zapaleniem stawów, wykazała działanie przeciwbólowe. Aby poznać dokładny mechanizm działania kurkuminy przy zapaleniu stawów, konieczne są jednak dalsze badania.

Być może dostarczasz swojemu organizmowi kurkuminy nie zdając sobie z tego nawet sprawy – gdy dodajesz do potraw popularnych indyjskich przypraw: kurkumy, lub curry. Ale uwaga – kurkumina to nie to samo, co kurkuma.

Zawartość kurkuminy w dostępnej w supermarketach kurkumie waha się w zależności od producenta – czysty proszek z kurkumy zawiera średnio 3,14% kurkuminy. Zawartość kurkuminy w mieszance przypraw curry jest znacznie niższa, i bardzo zależy od producenta.

Kolagen typu II

Kolagen typu II to ważny składnik chrząstek stawowych.

To ważne białko strukturalne, które buduje m.in. Twoje kości, stawy, więzadła, ścięgna i chrząstki stawowe – a więc praktycznie wszystkie elementy składowe kolana. Warto wiedzieć, że w chrząstce stawowej znajduje się głównie kolagen typu II.

Agnieszka Ślusarska-Staniszewska, dietetyk kliniczny, psychodietetyk
Najwięcej kolagenu znajdziemy w produktach zawierających żelatynę: galaretkach, żelkach, galaretach z nóżek. W mniejszej ilości również w mięsie. Naturalne źródła kolagenu rybiego to ryby jedzone ze skórą.
Agnieszka Ślusarska-Staniszewska, dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Możesz też zdecydować się na rozsądną suplementację. Pamiętaj jednak, że kolagen kolagenowi nierówny. W suplementach diety możesz znaleźć kolagen hydrolizowany – czyli rozdrobniony w procesie hydrolizy do postaci peptydów, oraz kolagen natywny – który zawiera całe, nierozdrobnione włókna kolagenu.

Badania wykazały, że przyjmowanie natywnego kolagenu może mieć pozytywny wpływ przy ubytkach kolagenu w chrząstce stawowej. W przeprowadzonym w 2016 roku badaniu odnotowano złagodzenie dyskomfortu u osób z chorobom zwyrodnieniową stawu kolanowego, które przyjmowały kolagen natywny typu II. Możesz go przyjmować w postaci proszku, tabletek, kapsułek lub płynu.

Witamina C

Czerwona papryka to cenne źródło witaminy C.

Jest konieczna do prawidłowej syntezy kolagenu, który z kolei jest potrzebny do prawidłowego funkcjonowania chrząstek stawowych, ścięgien, więzadeł i kości. Badania pokazują korzystny wpływ przyjmowania witaminy C w przypadku osób we wczesnym stadium choroby zwyrodnieniowej stawów.  

Świetnym źródłem witaminy C jest czerwona papryka. Oprócz tego warto sięgnąć także po: owoce cytrusowe, pomidory lub ananasa.

Agnieszka Ślusarska-Staniszewska, dietetyk kliniczny, psychodietetyk
Wbrew powszechnej opinii cytryna nie jest wcale najbogatszym źródłem witaminy C. Ten kwaśny owoc zawiera jedynie 60 mg witaminy C w 100 g. Zdecydowanie więcej tej cennej witaminy zawierają: rokitnik (900 mg/100 g), natka pietruszki (269 mg/100 g) czy papryka 125-200 mg/100 g).
Agnieszka Ślusarska-Staniszewska, dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Kwasy tłuszczowe omega-3

Tłuste morskie ryby, orzechy, siemię lniane i zielone warzywa zawierają prozdrowotne kwasy omega-3.

Kwasy tłuszczowe omega-3 to nienasycone kwasy tłuszczowe, które budzą zainteresowanie naukowców ze względu na liczne prozdrowotne właściwości. Badania wykazują korzystny wpływ ich przyjmowania przy zapaleniach stawów – mogą ograniczać lub modulować odpowiedź zapalną organizmu i przyczyniać się do złagodzenia objawów choroby.

Twój organizm nie potrafi wytwarzać kwasów omega-3 samodzielnie – dlatego warto wprowadzić je do codziennej diety. Po jakie produkty warto sięgnąć? Przede wszystkim po tłuste morskie ryby (takie jak łosoś i tuńczyk), możesz także wybrać olej rybny (w postaci tranu lub suplementu diety). Inne cenne źródła kwasów omega-3 są: orzechy włoskie, siemię lniane, olej rzepakowy oraz zielone warzywa: brokuły, zielony groszek czy kapusta.

Chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak kwasy omega-3 wpływają na Twoje zdrowie? Zajrzyj do naszego artykułu eksperckiego: Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe (NNKT) – jakie funkcje pełnią? Wpływ na zdrowie, funkcje i źródła.

Mangan

Mangan pomaga w prawidłowym tworzeniu tkanek łącznych.

Pierwiastek chemiczny należący do grupy metali. Jego obecność w diecie jest bardzo ważna – ponieważ pomaga w prawidłowym tworzeniu tkanek łącznych (z których zbudowane są m.in. kości, stawy, więzadła i ścięgna).

W wykonanym w 1999 roku badaniu, sprawdzono wpływ askorbinianu manganu, podawanego razem z glukozaminą i chondroityną na przebieg choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego. Wynik – te trzy substancje podawane razem łagodziły przebieg choroby.

Jeśli chcesz wzbogacić swoją dietę o mangan, sięgnij po źródła roślinne, które zawierają więcej tego pierwiastka, niż źródła zwierzęce. Bogatym źródłem manganu są m.in.: produkty pełnoziarniste (pieczywo, otręby, płatki), ryż i orzechy (orzechy pekan, laskowe i migdały), nasiona (len, orzeszki piniowe, słonecznik) i przyprawy (chili i szafran).

BADANIE: W przeprowadzonym w 2017 roku przeglądzie, naukowcy chcieli przeanalizować, jaki wpływ na zapobieganie i leczenie reumatoidalnego zapalenie stawów, ma regularne stosowanie diety śródziemnomorskiej.

WYNIK: Grupy stosujące dietę śródziemnomorską deklarowały zmniejszenie bólu i wyżej oceniały swój stan zdrowia. Jedno badanie wykazało zmniejszenie wskaźnika aktywności choroby.

Podsumowanie: Z czego wynika ból kolana i jak się go pozbyć?

Ból kolana może utrudnić najprostsze codzienne czynności – jak chodzenie po schodach, spacery, poranne ćwiczenia. Nawet jeśli nie jest on bardzo ostry, ale trwa od dłuższego czasu – warto skonsultować się z lekarzem, który zleci odpowiednie badania. Domowe sposoby na ból kolana nie pomogą, jeśli doszło do urazu lub jeżeli w Twoim stawie rozwija się stan zapalny.

  • Ból kolana może być wywołany przez przeciążenie mechaniczne, uraz lub zapalenie stawów.
  • Jeśli krótko po urazie nie możesz oprzeć ciężaru ciała na obolałym kolanie, kolano jest odkształcone, rozgrzane, zaczerwienione i obrzęknięte, a do tego czujesz bardzo intensywny ból – natychmiast udaj się do lekarza, ponieważ mogło dojść do urazu którejś z części kolana.
  • Czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia bólu kolan to: podeszły wiek, wcześniej przebyte urazy, nadwaga i palenie tytoniu.
  • Jeśli chcesz zmniejszyć ryzyko wystąpienia bólu kolan: rzuć palenie, zadbaj o właściwe BMI, zawsze przed ćwiczeniami rób rozgrzewkę. Nie zapomnij także o właściwej technice ćwiczeń i rozsądnym ich rozplanowaniu.
  • Dodatkowo, aby wesprzeć swoje kolana możesz wprowadzić do diety następujące składniki: kurkuminę, kolagen typu II, witaminę C, kwasy omega-3 i mangan.

Dziękuję za przeczytanie mojego artykułu! Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o zdrowym odżywaniu i zrównoważonym trybie życia, koniecznie zajrzyj na naszego bloga: Natural.pl.

FAQ

Rodzaj bólu zależy m.in. od tego, który z jego elementów uległ przeciążeniu i czy doszło do naciągnięcia lub naderwania ścięgien lub więzadeł. Możesz doświadczać bólu z przodu kolana, a jeśli uszkodzeniu uległo ścięgno lub więzadło – ból może być kłujący. Ból kolana może nasilać się przy chodzeniu, zginaniu i prostowaniu, klękaniu i chodzeniu po schodach.

Ból kolana to alarmujący sygnał, którego nie warto lekceważyć. Zanim podejmiesz jakieś samodzielne działania – najpierw skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą. Mogą oni zalecić następujące środki zaradcze na ból, które możesz stosować w domu: przykładanie kompresów z lodem, oszczędzanie bolącego kolana, przyjmowanie łagodnych środków przeciwbólowych (jak ibuprofen) lub maści i żeli łagodzących ból, noszenie opaski uciskowej.

Ból kolana przy wchodzeniu po schodach może wynikać z przeciążenia stawu kolanowego, urazu (rzepki, ścięgien lub więzadeł) lub toczącej się choroby zwyrodnieniowej. Długotrwały ból należy koniecznie skonsultować z lekarzem.

Ból kolana w nocy może być wywołany m.in. przez kolano biegacza (przeciążenie kolana, powoduje ból kolana z przodu), kolano skoczka (naciągnięcie lub naderwanie więzadła rzepki) lub zapalenie stawów. Przewlekły nocny ból kolana przy chorobie zwyrodnieniowej stawów, może być przyczyną bezsenności.

Zgodnie z wynikami przeprowadzonego w 2015 roku badania, ból kolana w trakcie i po ciąży spowodowany jest w głównej mierze wzrostem masy ciała, a co za tym idzie zwiększonym naciskiem na staw kolanowy

Ból kolana przy klękaniu może być symptomem przeciążenia lub urazu w obrębie stawu rzepkowo-udowego (więzadeł, łąkotek, rzepki). Ból często pojawia się po intensywnym treningu. Jeśli ból jest bardzo silny, występuje obrzęk lub nie możesz stanąć na kolano – koniecznie skontaktuj się z lekarzem.

Rwący ból kolana w nocy oraz poranna sztywność stawów mogą być pierwszymi objawami chorób reumatycznych (reumatoidalne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów, dna moczanowa). Ból kolana w nocy podczas RZS może być bardziej odczuwalny ze względu na brak bodźców i powodować bezsenność.

Agata Jach

Autor

Redaktorka Natural.pl. W tekstach podejmuję tematy związane ze zdrowiem i biologią człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem zbilansowanego i zdrowego odżywiania. Opieram się tylko na wiarygodnych, potwierdzonych i aktualnych źródłach, takich jak: PubMed, Frontiers in Phisiology, czy Oxford Academic, oraz wiedzy ekspertów. Wszystko po to, aby pomóc Ci podjąć świadome decyzje dotyczące Twojego zdrowia.

Marzena Kucia

Konsultacja Merytoryczna

Doktor nauk biologicznych – absolwentka SGGW i Uniwersytetu Poczdamskiego. Beneficjentka grantu przyznawanego młodym naukowcom w ramach europejskiego projektu EARNEST (z ang.: Early Nutrition Programming). Prowadziła badania nad wpływem diety wysokobiałkowej na przebieg ciąży, laktacji i ekspresji genów u potomstwa w Research Institute for Farm Animal Biology pod Rostockiem. Pasjonatka epigenetyki i programowania żywieniowego.

1. Logerstedt D., Ebert J., MacLeod T., et al.: Effects of and Response to Mechanical Loading on the Knee. Dostęp online.

2. Piątkowski P.: Aktywność fizyczna – nieodzowna dla organizmu. Dostęp online.

3. Neptune R., Kautz S.: Knee joint loading in forward versus backward pedaling: implications for rehabilitation strategies. Dostęp online.

4. Logerstedt D., Ebert J., MacLeod T., et al.: Effects of and Response to Mechanical Loading on the Knee. Dostęp online.

5. Gaitonde D., Ericksen A., Robbins R.: Patellofemoral Pain Syndrome. Dostęp online.

6.Santana J., Mabrouk A.,  2, Sherman A.: Jumpers Knee. Dostęp online.

7. Phisitku P., James S., Wolf B., et al.: MCL injuries of the knee: current concepts review. Dostęp online.

8. Andrews K., Lu A., Mckean L.: Review: Medial collateral ligament injuries. Dostęp online.

9. Hayat Z., El Bitar Y., Case J.: Patella Dislocation. Dostęp online.

10. Raj M., Bubnis M.: Knee Meniscal Tears. Dostęp online.

11. Senthelal S., Li J., Ardeshirzadeh S., Thomas.: Arthritis. Dostęp online.

12. Mahajan A., Verma S., Tandon V.: Osteoarthritis. Dostęp online.

13. Hainer B., Matheson E., Wilkes T.: Diagnosis, treatment, and prevention of gout. Dostęp online.

14. Losina E., Weinstein A., Reichmann W., et al.: Lifetime risk and age at diagnosis of symptomatic knee osteoarthritis in the US. Dostęp online.

15. Miranda H., Viikari-Juntura H., Martikainen R.: A prospective study on knee pain and its risk factors. Dostęp online.

16. Amin S., Niu J., Guermazi A., et al.: Cigarette smoking and the risk for cartilage loss and knee pain in men with knee osteoarthritis. Dostęp online.

17. Siddiqui M.: Boswellia serrata, a potential antiinflammatory agent: an overview. Dostęp online.

18. Majeed M., Majeed S., Narayanan K., et al.: A pilot, randomized, double-blind, placebo-controlled trial to assess the safety and efficacy of a novel Boswellia serrata extract in the management of osteoarthritis of the knee. Dostęp online.

19. Tayyem R., Heath D., Al-Delaimy W., et al.: Curcumin content of turmeric and curry powders. Dostęp online.

20. Daily J., Yang M., Parkcorresponding S.: Efficacy of Turmeric Extracts and Curcumin for Alleviating the Symptoms of Joint Arthritis: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials. Dostęp online.

21. Bakilan F., Armagan O., Ozgen M., et al.: Effects of Native Type II Collagen Treatment on Knee Osteoarthritis: A Randomized Controlled Trial. Dostęp online.

22. Ripani U., Manzarbeitia-Arroba P., Guijarro-Leo S., et al.: Vitamin C May Help to Reduce the Knee’s Arthritic Symptoms. Outcomes Assessment of Nutriceutical Therapy. Dostęp online.

23. Kostoglou-Athanassiou I., Athanassiou L., Athanassiou P.: The Effect of Omega-3 Fatty Acids on Rheumatoid Arthritis. Dostęp online.

24. Leffler C., Philippi A., Leffler S., et al.: Glucosamine, chondroitin, and manganese ascorbate for degenerative joint disease of the knee or low back: a randomized, double-blind, placebo-controlled pilot study. Dostęp online.

25. Aschner M., Erikson K.: Manganese. Dostęp online.

26. Forsyth C., Kouvari M., D’Cunha N., et al.: The effects of the Mediterranean diet on rheumatoid arthritis prevention and treatment: a systematic review of human prospective studies. Dostęp online.

27. Smith J., Varacallo M.: Osgood Schlatter Disease. Dostęp online.

28. Sasaki E., Tsuda E., Yamamoto Y., et al.: Nocturnal knee pain increases with the severity of knee osteoarthritis, disturbing patient sleep quality. Dostęp online.

29. Spahn G., Lesser A., Hofmann G., et al.: Knee-related Pain Problems during Pregnancy Correlate with an Increase in Body Weight. Results of a Prospective Study. Dostęp online.

Najnowsze wpisy

Najczęściej oglądane po przeczytaniu tego artykułu:

CalciumControl™
5,00

od 34,95  za miesiąc

POZNAJ SUPLEMENT
Movisan™ Collagen II
5,00

od 44,95  za miesiąc

POZNAJ SUPLEMENT
Magnezium B6+™
4,85

od 15,83  za miesiąc

POZNAJ SUPLEMENT
FlexiMed®
5,00

od 54,95  za miesiąc

POZNAJ SUPLEMENT

Zaufało nam ponad 3 000 000 Klientów*Publikowane opinie zostały zebrane przez serwis www.google.com i nie podlegały weryfikacji Natural Pharmaceuticals.

Darmowa dostawa od 299 zł Darmowa dostawa od 299 zł
30 dni na zwrot 30 dni na zwrot
Satysfakcja gwarantowana Satysfakcja gwarantowana
Bezpieczne płatności Bezpieczne płatności
Członek GOED Krajowa Rada Suplementów i Odżywek Firma Przyjazna Klientowi Zdrowa Marka Roku Dziecięca Marka Roku Męska Marka Roku Firma z Sercem - UNICEF